Ñoái Thoaïi Tình Yeâu

(Trích dòch phaàn EÙpilogue trong La Vingt-cinqueøme Heure cuûa Virgil Gheorghiu)

(Coâ Nora West ngöôøi Romania vöøa ñöôïc ra khoûi moät traïi taäp trung trong thôøi Ñöùc Quoác Xaõ vaø Trung UÙy Lewis thuoäc quaân ñoäi Hoa-kyø phaùi ñeán AÂu-chaâu ñeå oån ñònh tình hình sau chieán tranh.)

-Coâø West naøy, toâi xin pheùp noùi veà moät vaán ñeà rieâng vôùi coâø.

Nora West ñang ñaët xuoáng baøn taäp hoà sô caàm treân tay vaø nhìn Trung UÙy Lewis, luùc ñoù ngoài ôû baøn giaáy, ñang huùt thuoác laù.

Lewis laø tröôûng phoøng tuyeån moä nhöõng ngöôøi tình nguyeän ngoaïi quoác. Nora West laø moät vieân chöùc kieâm thoâng dòch vieân cuûa vaên phoøng naøy. Nora ñaõ laøm vieäc beân caïnh vieân trung uùy Lewis saùu thaùng. Nora caûm thaáy nhuïc nhaõ moãi laàn Lewis baét tay naøng trong khi ñieáu thuoác vaãn phì pheøo treân mieäng, hoaëc khi anh ta neùm hoà sô xuoáng baøn nhö neùm xöông cho choù.

Lewis khoâng bao giôø bieát Nora nghó gì. Traùi laïi anh ta töôûng raèng naøng raát meán phuïc mình.

-Vaâng toâi xin nghe, Nora ñaùp.

-Coâ West aï, coâ coù chaáp nhaän laøm vôï toâi khoâng?

Lewis ngoài ngaû nghieâng treân gheá, chieác gheá chæ coøn choáng treân hai chaân.

-Toâi khoâng chaáp nhaän laøm vôï trung uùy ñaâu.

-Coâ ñaõ coù chöông trình naøo khaùc trong töông lai roài chaêng?

-Khoâng, toâi khoâng coù chöông trình naøo caû, nhöng caâu traû lôøi cuûa toâi laø: Khoâng!

NoraWest môû taäp hoà sô ra, nhöng khoâng theå laøm vieäc ñöôïc. Taâm trí naøng ôû maõi taän ñaâu ñaâu.

Nora West ñaõ töøng bò giöõ trong traïi taäp trung tuø nhaân chieán tranh 2 naêm voâ côù, roài sau ñoù cuõng laïi ñöôïc töï ñoäng thaû ra voâ côù.

Khi ra khoûi traïi, Nora chaúng coù tieàn baïc, khoâng coù aùo quaàn, khoâng coù caû ñoà trang söùc. Taát caû ñeàu bò tòch thu caû. Tieàn göûi trong ngaân haøng cuõng bò laáy heát. Ngöôøi ta thoâng tin cho coâ laø Traian, choàng coâ ñaõ cheát trong moät traïi khaùc. Nhöng coâ khoâng bieát gì hôn, maø cuõng khoâng muoán bieát nöõa. Nora khoâng theå trôû veà nôi quaân Nga chieám ñoùng, cuõng khoâng ñi ñaâu ñöôïc nöõa, neân ñaønh cöù ôû laïi Ñöùc. Coâ töøng laøm thoâng dòch cho moät tôø baùo, theá roài baùo bò ñoùng cöûa. Chieán tranh lan traøn. Roài coâ laïi bò baét vaøo traïi taäp trung, khoâng khoâng lyù do nhö nhö laàn ñaàu. Baây giôø coâ laøm thö kyù trong moät vaên phoøng tuyeån moä ngöôøi ngoaïi quoác tình nguyeän. Coâ soáng ngay trong traïi, ñöôïc traû löông vaø cung caáp thöùc aên. Trong luùc raûnh roãi coâ vieát saùch. Tieáp tuïc vieát quyeån Giôø Thöù Hai Möôi Laêm maø Traian choàng coâ vieát dôû dang. Trong valise coâ coøn giöõ ñöôïc boán chöông ñaàu.

Coâ khoâng nghó gì veà töông lai, coøn hieän taïi coâ phaûi vieát cho xong quyeån saùch naøy. Coâ ñoå heát taâm löïc vaøo quyeån saùch vaø khoâng coøn nghó ñeán ñieàu gì khaùc nöõa. Vì vieát nhö theá coâ thaáy ñöôïc gaàn guõi ngöôøi choàng yeâu quyù cuûa mình.

-O.K. Coâ coù theå cho toâi bieát lyù do taïi sao coâ töø choái toâi khoâng? Lewis ngöøng giaây laùt roài hoûi tieáp.

-OÂng muoán bieát thaät aø: ñoù laø vì tuoåi taùc cheânh leäch.

-Voâ lyù nhæ? Lewis cöôøi vaø tieáp,

-Toâi lôùn hôn coâ moät tuoåi maø. Xem hoà sô cuûa coâ toâi bieát chöù. Coâ tìm ñaâu ra maø baûo laø cheânh leäch tuoåi? Hoaøn toaøn ngöôïc laïi ñoù.

-OÂng nhaàm roài.

-Coâ ñuøa ñaáy chöù. Coâ bao nhieâu tuoåi naøo?

-Thoâi noùi chuyeän khaùc ñi oâng.

-Khoâng noùi chuyeän khaùc ñöôïc cho ñeán khi naøo coâ cho toâi bieát tuoåi thaät cuûa coâ.

-Hoûi tuoåi moät ngöôøi ñaøn baø laø ñieàu khoâng thích hôïp. Nhaát laø laïi cöù naèng naëc ñoøi hoûi nhö theá. Nhöng toâi cuõng coù theå noùi cho oâng bieát. Toâi 969 tuoåi roài. Vaø oâng ñöøng queân raèng ñaøn baø bao giôø cuõng noùi tuoåi ít hôn ñi. Thöïc ra toâi giaø hôn theá nhieàu.

-O.K. Vaâng, thöa baø cuï Meâtuseâla!! Lewis vöøa noùi vöøa cöôøi.

Nhöng Nora khoâng cöôøi.

-Trung uyù Lewis aï, xin oâng ñöøng giaän, toâi khoâng theå naøo ôû chung trong moät nhaø vôùi oâng trong 24 tieáng ñoàng hoà ñöôïc, chöù ñöøng noùi laøm vôï oâng.

-Taïi sao vaäy?

-Toâi ñaõ noùi vôùi oâng laø chuùng ta cheânh leäch tuoåi taùc. OÂng laø moät ngöôøi treû tuoåi ñaùng meán, ích kyû vaø raát ñôn sô, cuõng nhö taát caû moïi ngöôøi treû khaùc. Nhöng toâi laø moät phuï nöõ thuoäc theá giôùi khaùc.

-Toâi khoâng hieåu coâ noùi gì?

-Vì theá toâi töø choái giaûi thích. Dó nhieân laø oâng khoâng hieåu gì caû. Toâi coù ñaøng sau toâi haèng nghìn naêm kinh nghieäm, bò choái töø, bò haønh ha ñuû thöùï. OÂng chæ coù hieän taïi vaø töông lai laø heát. Coù leõ coù töông lai thoâi. Toâi theâm "coù leõ" khoâng phaûi vì toâi nghi ngôø, nhöng vì khoâng ai chaéc ñöôïc töông lai cuûa mình laø gì.

-Cao sieâu quaù nhæ?

-OÂng Lewis nghe ñaây. Sau khi ñaõ nghe nhöõng tuyeân ngoân aùi tình cuûa Peùtraque, Goethe, Lord Byron, Pouchkine, sau khi ñaõ nghe Traian Koruga noùi lôøi yeâu ñöông vôùi toâi, sau khi ñaõ nghe nhöõng baøi thô tröõ tình, sau khi nhìn thaáy nhöõng keû si tình quyø xuoáng tröôùc maët, nhö tröôùc nöõ hoaøng, sau khi thaáy nhöõng vò vua, nhöõng hieäp só baèng loøng cheát vì naøng, sau khi ñaõ troø chuyeän yeâu ñöông vôùi Valeùry, Rilke, d'Annunzio, Eliot, laøm sao toâi coù theå nhaän moät lôøi caàu hoân maø oâng neùm vaøo maët toâi qua khoùi thuoác laù nhö theá ñöôïc?

-Chaúng leõ muoán caàu hoân phaûi trôû thaønh nhö Goethe, Lord Byron hay Peùtraque hay sao?

-Khoâng, oâng Lewis ôi. Khoâng caàn phaûi trôû thaønh ngöôøi nhö Rilke hay Pouchkine ñeå caàu hoân ñaâu. Nhöng phaûi yeâu ngöôøi ñaøn baø aáy.

-Nhöng toâi vôùi coâ ñaõ taâm ñaàu yù hôïp maø. Ai baûo laø toâi khoâng yeâu coâ ñaáy?

Nora West cöôøi:

-Tình yeâu laø moät ñam meâ oâng Lewis aï. OÂng chaéc chaén ñaõ nghe noùi, hay ít nhaát cuõng ñaõ ñoïc ôû ñaâu ñoù.

-Thì ta coù gì maâu thuaãn ñaâu, tình yeâu chaéc chaén laø moät ñam meâ roài !

-Nhöng oâng thì tuyeät ñoái khoâng coù khaû naêng chöùng minh veà moät ñam meâ naøo caû. Khoâng phaûi rieâng oâng maø baát cöù ngöôøi ñaøn oâng naøo trong neàn vaên minh cuûa oâng cuõng khoâng coù khaû naêng veà moät ñam meâ nhö theá. Tình yeâu, loaïi ñam meâ sieâu haïng naøy, chæ coù theå toàn taïi trong moät xaõ hoäi toân troïng moãi con ngöôøi laø moät caù theå duy nhaát vaø khoâng thay theá ñöôïc. Xaõ hoäi cuûa oâng khaùc haún, ngöôøi ta cho raèng ai cuõng coù theå thay theá ñöôïc caû. OÂng khoâng thaáy ñöôïc raèng moãi moät con ngöôøi, vaø ngay ngöôøi phuï nöõ maø oâng yeâu meán, laø moät caù theå duy nhaát Thöôïng-ñeá taïo ra - chæ coù moät maãu ngöôøi ñoù maø thoâi. Trong xaõ hoäi cuûa oâng, ngöôøi ta cho raèng ngöôøi ñaøn oâng ñöôïc taïo ra haèng loaït gioáng nhau caû. Tröôùc maét oâng, ngöôøi ñaøn baø naøy cuõng nhö ngöôøi ñaøn baø khaùc. Quan nieäm nhö theá laøm sao oâng coù theå yeâu ñöôïc? Nhöõng ngöôøi yeâu nhau trong xaõ hoäi cuûa toâi bieát raèng neáu khoâng chieám ñöôïc traùi tim cuûa ngöôøi maø mình yeâu thì hoï khoâng theå thay theá ngöôøi ñoù baèng moät ngöôøi naøo khaùc treân ñôøi. Chính vì vaäy maø thöôøng khi hoï töï töû vì ngöôøi yeâu. Khi bò ñoái töôïng tình yeâu khöôùc töø, hoï khoâng theå naøo thay theá baèng moät ñoái töôïng khaùc. Moät ngöôøi ñaøn oâng yeâu toâi thaät söï, phaûi cho toâi caùi caûm töôûng raèng toâi laø ngöôøi ñaøn baø duy nhaát ñem haïnh phuùc ñeán cho anh ta. Chæ moät mình toâi maø thoâi. Ngöôøi aáy cuõng chöùng minh raèng toâi laø maãu ngöôøi duy nhaát, anh ta khoâng tìm thaáy ai khaùc gioáng toâi treân ñôøi naøy. Vaø ñeán luùc aáy toâi coù theå chaáp nhaän. Moät ngöôøi ñaøn oâng khoâng cho toâi caùi caûm nghó toâi laø ngöôøi duy nhaát khoâng so saùnh ñöôïc, thì khoâng phaûi laø ngöôøi yeâu toâi. Ngöôøi phuï nöõ naøo khoâng nhaän ñöôïc söï xaùc nhaän naøy töø ngöôøi mình yeâu, cuõng khoâng thaät söï ñöôïc yeâu meán. Neáu toâi khoâng ñöôïc moät ngöôøi thöïc söï yeâu toâi, toâi seõ khoâng laáy ngöôøi aáy. OÂng Lewis aï, oâng coù theå cho toâi loaïi tình yeâu ñoù khoâng? OÂng coù nghó raèng toâi laø ngöôøi ñaøn baø oâng khoâng theå naøo thay theá ñöôïc khoâng? OÂng coù thöïc söï cho raèng sau khi ñaõ tìm toøi kyõ löôõng, oâng khoâng theå naøo thay theá toâi baèng moät phuï nöõ khaùc chaêng? Chaéc chaén laø khoâng. Neáu toâi töø choái, oâng seõ tìm moät ngöôøi khaùc ñeå laøm vôï oâng. Neáu ngöôøi aáy cuõng töø choái thì oâng tìm ngöôøi thöù ba. Coù ñuùng vaäy khoâng?

-Vaâng, ñuùng nhö theá. Nhöng toâi vaãn tieác laø coâ khöôùc töø toâi. Toâi laáy danh döï maø noùi, toâi raát tieác.

-Thoâi ta neân tieáp tuïc laøm vieäc cuûa ta ñi, ñöøng nghó loâi thoâi nöõa oâng Lewis aï!

Nguyeãn Sinh (Muøa Valentine 2001)