Baøi Giaûng Treân Nuùi - Cöûa Heïp

Phuùc AÂm Ma-thi-ô 7:13,14 ghi: Haõy vaøo cöûa heïp, vì cöûa roäng vaø ñöôøng theânh thang daãn ñeán choã huûy dieät; nhieàu ngöôøi vaøo cöûa aáy! Coøn cöûa heïp vaø ñöôøng chaät daãn vaøo söï soáng, laïi coù ít ngöôøi tìm ñeán.

Hai caâu Thaùnh Kinh naøy coù theå goïi laø caùc caâu môû ñaàu cho phaàn aùp duïng lôøi daïy treân nuùi cuûa Chuùa Gieâ-xu.

Muïc tieâu cuûa Chuùa Gieâ-xu trong Baøi Giaûng Treân Nuùi laø cho ngöôøi tin Chuùa nhaän ñònh veà tính chaát cuûa mình vaø chæ cho hoï phöông caùch bieåu loä tính chaát aáy trong ñôøi soáng haèng ngaøy. Ngöôøi theo Chuùa phaûi nhaän ra chính mình trong taùm phöôùc laønh; theá gian seõ khoâng thích hoï vaø tìm caùch baùch haïi ho. Tuy nhieân hoï khoâng ñöôïc laùnh ñôøi ñi tu, maø phaûi vaøo ñôøi nhö muoái vaø aùnh saùng. Hoï coù nhieäm vuï giöõ cho xaõ hoäi khoûi hö thoái vaø tan raõ, vaø hoï phaûi laøm aùnh saùng, vì traàn gian laø boùng toái daày ñaëc.

Sau khi ñaõ daïy nhö vaäy, Chuùa sang phaàn aùp duïng thöïc teá veà nhöõng nguyeân taéc ñaõ neâu. Chuùa Gieâ-xu cho hoï bieát ngay raèng cuoäc ñôøi maø hoï phaûi soáng hoaøn toaøn khaùc haún vôùi cuoäc ñôøi cuûa baát cöù ngöôøi theo toân giaùo naøo khaùc ñöông thôøi. Chuùa so saùnh lôøi daïy cuûa Ngaøi vôùi giaùo lyù cuûa nhöng ngöôøi Doøng Bieät Laäp hay laø caùc giaùo sö daïy giaùo luaät. Hoï chính laø nhöõng ngöôøi töï xöng laø thaùnh nhaân, nhöng Chuùa baûo caùc moân ñeä phaûi soáng hôn haún nhöõng ngöôøi aáy. Chuùa tieáp tuïc daïy moân ñeä caùch cöùu teá, caùch caàu nguyeän vaø kieâng aên. Sau cuøng Chuùa daïy veà thaùi ñoä toång quaùt ñoái vôùi theá gian naøy vaø thaùi ñoä ñoái vôùi nhau trong vieäc ñoaùn xeùt. Chuùa ñaõ neâu ra caùc nguyeân taéc ñeå aùp duïng.

Tôùi ñoù Chuùa döôøng nhö döøng laïi hoûi caùc moân ñeä raèng: Nhö vaäy caùc anh ñaõ roõ muïc ñích cuûa toâi, baây giôø caùc anh laøm sao ñaït ñöôïc muïc ñích ñoù?

Chuùa Gieâ-xu töï traû lôøi caâu hoûi maø Ngaøi ñaët ra baèng caùch ñöa ñeán tröôùc maët chuùng ta hai caùnh coång. Caùnh coång beân traùi raát lôùn, daãn vaøo moät con ñöôøng roäng, vaø moät ñaùm ñoâng ngöôøi ñang luõ löôït ñi vaøo ñoù. Caùnh coång phía beân phaûi laïi raát nhoû, daãn vaøo moät con ñöôøng thaät heïp, chæ coù ít ngöôøi vaøo nôi ñoù.

Chuùa muoán ngöôøi tin Chuùa choïn vaøo cöûa heïp vaø böôùc ñi treân con ñöôøng chaät ñoù. Ñieàu ñaàu tieân ta löu yù laø cuoäc ñôøi cuûa ngöôøi choïn tin Chuùa khôûi ñaàu raát laø heïp. Heïp ngay töø luùc baét ñaàu. Ñoù laø ñieåm chính yeáu trong vieäc truyeàn baù phuùc aâm. Chuùng ta phaûi cho moïi ngöôøi bieát con ñöôøng chaät heïp ñoù vaø moïi ngöôøi caàn chuaån bò thaùi ñoä ñeå chaáp nhaän.

Con ñöôøng chaät heïp ñoù ñoøi hoûi ta phaûi boû laïi ñaèng sau nhieàu ñieàu, vaø phaûi vaøo vôùi haønh trang nheï nhaøng, khoâng vöôùng maéc.

Chuùng ta phaûi boû laïi ñaèng sau nhöõng gì?

Tröôùc tieân laø theá tuïc.

Chuùng ta boû laïi ñaèng sau moät ñaùm ñoâng, moät loái soáng traàn tuïc. Ta phaûi nhaän ñònh raèng khi laøm moân ñeä Chuùa, ta ñaõ trôû thaønh moät ngöôøi ñaëc bieät vaø khaùc thöôøng. Ta ñaõ taùch ra khoûi ñaùm ñoâng, khoûi traàn theá, khoûi loái soáng thoâng thöôøng. Cuoäc soáng cuûa ngöôøi tin Chuùa khoâng bao giôø ñöôïc moïi ngöôøi ca ngôïi, ñaùm ñoâng coå voõ ñaâu. Neáu ta muoán noåi danh, muoán ñöôïc moïi ngöôøi bieát ñeán, chaéc phaûi vaøo cöûa roäng, vì nôi aáy ñoâng ngöôøi vaø deã daõi hôn. Con ñöôøng theo Chuùa raát coâ ñôn.

Töø khi coøn beù ñi hoïc, ta muoán soáng nhö caùc treû em khaùc, aùo quaàn, giaøy deùp phaûi nhö moïi ngöôøi. Khi lôùn leân, vaøo xaõ hoäi, ta cuõng muoán cö xöû, noùi naêng, aên maëc khoâng khaùc gì ngöôøi naøo caû, vì nhö theá cuoäc soáng deã chòu hôn. Nhöng tin Chuùa laøm ta khaùc vôùi moïi ngöôøi töø loái aên maëc cho ñeán tö töôûng, quan nieäm, lôøi noùi, cöû chæ vaø vieäc laøm.

Ta nhö ñang bò ñaùm ñoâng loâi keùo theo, boãng döøng laïi, moät mình ñoåi höôùng vaø bò caû ñaùm ñoâng cheá dieãu. Vieäc laøm naøy hoaøn toaøn khoù khaên neáu khoâng nhaän ñònh roõ vì sao mình phaûi ngöøng laïi vaø giaù mình phaûi traû laø gì. Nhöng ñaây laø quyeát ñònh quan troïng nhaát cuûa moät ñôøi ngöôøi: taùch rôøi khoûi ñaùm ñoâng vaø ñoåi höôùng.

Caùnh cöûa heïp maø ta choïn seõ ñöa ta ñoái dieän vôùi Chuùa, ñoái dieän vôùi nan ñeà cuûa ñôøi soáng con ngöôøi vôùi linh hoàn vaø caû soá phaän cuûa ta.

Ñieàu thöù hai maø ta phaûi töø boû laø loái soáng cuûa theá tuïc.

Cuoäc töø boû naøy khoù hôn. Rôøi khoûi ñaùm ñoâng thì deã nhöng boû loái soáng cuûa ñaùm ñoâng aáy khoù hôn nhieàu. Nhieàu ngöôøi seõ nghó ngay ñeán cuoäc ñôøi ñi tu. Nhöng ñi tu chöa phaûi laø boû loái soáng theá tuïc. Vì ñi tu chæ laø rôøi boû theá tuïc trong hình thöùc, töø boû ñaùm ñoâng, xa caùch nhöõng con ngöôøi maø thoâi. Ngay ôû nôi tu trì, tinh thaàn theá tuïc vaãn coù maët. Ñieàu naøy cuõng thaáy roõ trong nhieàu ngöôøi ñaõ tin Chuùa nhöng vaãn coøn mang tinh thaàn theá tuïc vaø loái soáng theá tuïc. Hoï ñem nhöõng ñieàu naøy vaøo trong Hoäi Thaùnh, vì vaäy Hoäi Thaùnh môùi laém nan ñeà. Nhöõng ngöôøi naøy khoâng töø boû tinh thaàn theá tuïc, nghóa laø vaãn coøn loøng tham, ích kyû vaø kieâu caêng.

Neáu soáng theo theá tuïc trong moät moâi tröôøng soáng môùi maø thoâi thì vaãn chöa phaûi laø moân ñeä Chuùa. Noùi khaùc ñi, muoán vaøo cöûa heïp, ta phaûi boû laïi beân ngoaøi cöûa nhöõng gì laøm cho vöøa loøng ngöôøi theá gian.

Theo Chuùa laø baèng loøng töø boû nhöõng gì thuoäc veà theá tuïc, vì loái soáng môùi trong Chuùa khoâng theå naøo dung naïp moät phaàn naøo thuoäc veà theá tuïc ñöôïc.

Ñieàu thöù ba ta caàn töø boû laø "caùi toâi" cuûa mình.

Neáu ta muoán thaät söï vaøo loái soáng heïp hoøi trong Chuùa, ta phaûi nhaát quyeát ñeå caùi toâi beân ngoaøi. Ñaây laø trôû ngaïi lôùn nhaát cho cuoäc ñôøi theo Chuùa. Töø boû theá gian vaø loái soáng theá tuïc ñaõ quan troïng, maø töø boû caùi toâi laïi coøn quan troïng hôn nöõa.

Caùi toâi chính laø con ngöôøi baåm sinh theo doøng A-ñam, sa ngaõ phaïm toäi. Phao-loâ daïy: Haõy loät boû con ngöôøi cuõ. Vì ngöôøi tin Chuùa ñöôïc trôû thaønh ngöôøi môùi. Treân loái ñi heïp hoøi vôùi Chuùa, khoâng coù ñuû choã cho caû hai con ngöôøi. Con ngöôøi cuõ phaûi ñeå laïi. Hôn nöõa, lôøi Kinh Thaùnh daïy laø caùi toâi khoâng coù choã trong vöông quoác cuûa Chuùa.

Taân Öôùc daïy nhieàu veà vieäc töø boû caùi toâi vaø tính kieâu caêng. Môû ñaàu Baøi Giaûng Treân Nuùi laø Phöôùc cho nhöõng keû ngheøo khoù trong taâm linh. Khoâng ai baåm sinh maø muoán ngheøo khoù trong taâm linh, nhöng ngöôïc haún laïi. Taát caû chuùng ta sinh ra ñeàu coù moät baûn chaát kieâu haõnh, vaø theá gian laøm ñuû moïi coá gaéng ñeå khuyeán khích söï kieâu haõnh ñoù töø luùc chuùng ta ra ñôøi. Thaønh ra ñieàu khoù nhaát treân ñôøi laø trôû thaønh ngheøo khoù trong taâm linh. Ñoù laø haï mình tröôùc kieâu haõnh, nhöng laø vieäc laøm quan troïng nhaát. Beân ngoaøi chieác coång heïp coù treo moät taám baûng nhoû, ghi: "Haõy ñeå caùi toâi ôû ngoaøi." Laøm sao ta coù theå caàu phöôùc cho keû nguyeàn ruûa mình, vaø caàu nguyeän cho keû lôïi duïng chuùng ta, neáu chuùng ta khoâng caûm bieát taâm linh mình ngheøo khoù? Laøm theá naøo theo Chuùa, laøm con cuûa Cha treân trôøi, vaø yeâu keû thuø, neáu chuùng ta vaãn töï leân mình, luoân luoân baøo chöõa, chæ lo cho thaân mình?

Chuùng ta ñaõ noùi qua caùc vieäc naøy töøng chi tieát moät, nhöng nay chuùng ta thöû nhìn laïi moät caùch toång quaùt, khi Chuùa keâu goïi chuùng ta vaøo cöûa heïp. Caùi toâi khoâng theå naøo toàn taïi trong khoâng khí naøy; thöïc ra, caùi toâi phaûi bò ñoùng ñinh treân thaäp giaù roài.

Ñöøng phaùn xeùt ñeå khoûi bò phaùn xeùt. Haõy laøm cho ngöôøi ñieàu ta muoán ngöôøi laøm cho mình., v.v. Chuùa ñaõ daïy ngay töø ban ñaàu, khoâng neân coù moät aûo töôûng naøo veà ñieàu naøy. Neáu ta nghó theo Chuùa laø moät cuoäc ñôøi noåi danh vaø ñöôïc ngöôøi khen ngôïi, thì neân döøng laïi suy nghó trôû laïi böôùc thöù nhaát, ngay töø khi saép vaøo cöûa heïp. Vì ngöôøi vaøo cöûa aáy phaûi ñeå laïi caùi toâi ôû ngoaøi. Chuùa Gieâ-xu töøng daïy: Ai muoán theo ta, haõy töï boû mình ñi, vaùc thaäp giaù maø theo ta. Nhöng töø boû mình khoâng coù nghóa laø töï kieàm cheá mình ñoái vôùi moät soá laïc thuù ôû ñôøi hay laø nhöõng ñieàu maø ta öa thích, nhöng nghóa laø töø khöôùc caû nhöõng ñieàu ñuùng cho chính mình nöõa, nghóa laø ñeå con ngöôøi cuûa mình ôû ngoaøi, vaø ñi vaøo cöûa heïp vôùi lôøi tuyeân boá nhö Phao-loâ raèng: Toâi soáng, nhöng khoâng phaûi toâi, maø laø Chuùa Cöùu Theá soáng trong toâi.

Ñoù laø ñieàu thöù nhaát. Chieác coång naøy raát heïp vaø khôûi ñaàu treân con ñöôøng chaät cuûa cuoäc ñôøi theo Chuùa, laø baèng loøng ñeå baûn ngaõ ôû beân ngoaøi.

Nhöng coång heïp vaø chaät coøn mang nghóa khoù khaên nöõa. Loái soáng cuûa ngöôøi theo Chuùa laø loái soáng khoù khaên. Ñaây khoâng phaûi laø moät cuoäc ñôøi deã daõi. Cuoäc ñôøi theo Chuùa quaù vinh quang vaø huyeàn dieäu ñeán noãi khoâng theå deã daõi ñöôïc. Cuoäc ñôøi soáng nhö Chuùa Cöùu Theá laøm sao deã daøng ñöôïc? Tieâu chuaån cuûa Chuùa raát khoù - caûm taï Chuùa. Toäi nghieäp cho nhöõng ngöôøi chæ muoán nhöõng gì deã daõi vaø traùnh khoù khaên. Ñaây laø loaïi cuoäc ñôøi cao nhaát trong nhaân sinh, cuõng vì cao vaø khoù nhö theá neân chaät heïp. Chuùa noùi: Laïi coù ít ngöôøi tìm ñeán. Dó nhieân laø nhö theá. Ngöôøi ta thöôøng ñi hoûi thuoác quanh hôn laø ñeán thaúng vôùi thaày thuoác, ngöôøi ta hay ñi nhôø nhöõng ngöôøi khoâng chuyeân nghieäp hôn laø nhaø chuyeân moân. Ai ai cuõng cöù theo thoùi thöôøng maø soáng, nhöng khi ta muoán ñaït ñeán choã cao quyù hôn, giaù trò hôn, ta seõ thaáy khoâng maáy ngöôøi laøm nhö mình. Ñôøi soáng tin Chuùa cuõng vaäy; ñoù laø loaïi ñôøi soáng cao quyù vaø chæ coù moät soá ít ngöôøi tìm ñeán maø thoâi, vì raát khoù.

Chaät vaø heïp coøn mang nghóa chòu khoå nöõa, vì neáu muoán soáng cho ñuùng tieâu chuaån cuûa Chuùa thì chaéc chaén seõ bò ngöôøi ñôøi laøm khoù deã. Ngöôøi ñôøi luoân laøm khoù deã vaø baùch haïi nhöõng ngöôøi tin theo Chuùa vaø soáng ñôøi thaùnh thieän. Chuùa Gieâ-xu chính laø thí duï ñieån hình hôn caû. Trong nhaân loaïi chöa töøng coù ai soáng thaùnh thieän, voâ toäi, thöông ngöôøi nhö Chuùa, nhöng cuõng ít ai töøng bò baùch haïi vaø ngöôïc ñaõi nhö Chuùa. Phao-loâ daïy trong Kinh Taân Öôùc raèng: Nhöõng ai muoán soáng ñôøi haún hoi nhö Chuùa Cöùu Theá, thì chaéc chaén seõ bò baùch haïi. Ai laïi thích bò baùch haïi bao giôø? Ta coøn khoâng thích bò chæ trích pheâ bình hay laø bò ñoái xöû taøn teä, ñöøng noùi ñeán öa bò baùch haïi. Nhöng Chuùa daïy, vaøo cöûa hay coång heïp laø chaáp nhaän con ñöôøng baùch haïi. Vì vaäy muoán theo Chuùa, phaûi chuaån bò ñeå chòu khoå.

Ta phaûi chuaån bò vì seõ bò hieåu laàm. Bò ngay nhöõng ngöôøi gaàn nhaát, thaân nhaát vôùi mình hieåu laàm. Chuùa Gieâ-xu noùi raèng, Chuùa ñeán khoâng ñem hoøa thuaän maø ñem göôm. Göôm phaân chia meï vôùi con, hay cha vôùi con, vaø nhöõng ngöôøi trong gia ñình mình laïi laø nhöõng keû thuø aùc ñoäc nhaát. Taïi sao vaäy? Vì ta ñaõ ñöôïc daønh rieâng ra. Ta ñaõ ñöôïc taùch rôøi ra khoûi gia ñình, ñaõ vaøo coång heïp hoøi laø nôi khoâng chaáp nhaän toaøn gia ñình, nhöng töøng ngöôøi moät. Khi ta tin Chuùa, ta thöïc söï khoâng bò xa rôøi gia ñình trong khoâng gian vaø thôøi gian, nhöng trong taâm linh, ñoù chính laø choã ta bò hieåu laàm vaø phaûi chòu khoå, vì khoâng giaûi thích ñöôïc.

Con ñöôøng theo Chuùa môû ñaàu baèng moät caùnh coång hay cöûa heïp vaø chính con ñöôøng cuõng heïp vaø khoù ñi voâ cuøng. Cuoäc ñôøi theo Chuùa khoù töø luùc ñaàu cho ñeán cuoái cuøng. Ngöôøi ta baûo raèng haønh trình theo Chuùa khoâng coù choã nghæ, khoâng coù ngaøy nghó leã, nhöng cöù tieáp tuïc maõi khoâng döøng. Ñöôøng vöøa heïp, keû thuø laïi nhieàu treân suoát ñöôøng ta ñi.

Nghe naûn quaù phaûi khoâng quyù vò? Ta caàn thöïc teá hôn. Cuoäc soáng theo Chuùa laø moät cuoäc chieán choáng laïi toaøn boä chuû quyeàn, söùc maïnh, toái taêm, toäi aùc trong khi coøn phaûi soáng treân ñôøi naøy. Coù nhöõng caïm baãy caùm doã treân ñöôøng ñôøi, ta caàn caûnh giaùc vaø saün saøng traùnh thoaùt, töø ñaàu tieân cho ñeán cuoái cuøng.

Ngöôøi theo Chuùa caàn ñöôïc caûnh giaùc veà caùnh cöûa heïp, con ñöôøng chaät, khoù khaên khoå cöïc naøy. Vì theá ta caàn phaûi tính giaù phaûi traû tröôùc khi quyeát ñònh theo Chuùa. Con ñöôøng theo Chuùa chaät heïp, khoù khaên, nhöng ñoù laø con ñöôøng duy nhaát giaûi thoaùt ta ra khoûi toäi aùc trong cuoäc ñôøi vaø soáng moät cuoäc soáng ñaày yù nghóa.

Loøng tin nôi Chuùa vaø quyeàn naêng cuûa Chuùa seõ ñöa ta vaøo cuoäc ñôøi theo Chuùa vaø aân hueä cuõng nhö aân suûng cuûa Chuùa seõ ñöôïc ban cho ñeå ta chaïy maø khoâng meät, ñi maø khoâng moøn moûi. Baïn haõy vöõng loøng, vì theo Chuùa vaãn laø con ñöôøng haïnh phuùc thaät ñang môû ra tröôùc maét baïn.

Nguyeãn Sinh bieân soaïn