Hai Ñoàng Xu

AÙi Taâm

Ñan Thanh ñaåy chieác maùy huùt buïi vaøo caát trong phoøng chöùa nhöõng duïng cuï trong nhaø sau khi nhìn laïi caên phoøng vôùi veû haøi loøng, vöøøa luùc aáy chuoâng cöûa vang leân, Ñan Thanh heù maøn nhìn ra cöûa nhö lôøi meï daën: tröôùc khi môû cöûa phaûi xem thöû ai vaø hoï muoán gì, neáu ngöôøi laï phaûi caån thaän. Moät baø giaø voâ gia cö, aùo quaàn luoäm thuoäm, baø ra daáu cho bieát baø ñang raát ñoùi muoán xin thöùc aên. Ñan Thanh phaân vaân khoâng bieát neân môû cöûa cho ngöôøi laï khoâng, vì Thanh ôû nhaø moät mình, theo lôøi meï thì Thanh khoâng neân môû cöûa, coù nhöõng ngöôøi lôïi duïng söï coâ theá cuûa ngöôøi khaùc maø cöôùp cuûa gieát ngöôøi. Ñoïc baùo Ñan Thanh cuõng thaáy nhöõng caâu chuyeän nhö theá xaûy ra khoâng ít trong xaõ hoäi naøy. Nhöng nhìn ñoâi maét tha thieát van naøi cuûa ngöôøi ñaøn baø, nhôù caâu chuyeän ba keå ñeâm hoâm qua, Thanh ra daáu cho baø chôø. Ñan Thanh ñeán tuû laïnh laáy goùi baùnh mì, goùi chaû gaø, huû möùt daâu vaø bình söõa roài môû cöûa trao cho baø giaø. Ngöôøi ñaøn baø thì thaøo hai tieáng caùm ôn vaø döôøng nhö khoâng coøn ñuû söùc chòu ñöïng nöõa baø ngoài xuoáng tröôùc cöûa môû baùnh mì ra aên ngaáu nghieán. Nhìn ngöôøi ñaøn baø aên laùt baùnh mì khoâng möùt, khoâng chaû ngon laønh, Ñan Thanh möôøng töôïng ñeán hình aûnh cuûa Ba hôn hai möôi naêm tröôùc, Ñan Thanh thaáy cay cay nôi khoùe maét...

***

"... Ngaøy xöa, nhaø oâng baø noäi ngheøo laém, nhaát laø sau khi oâng ñi tuø, nhieàu ñeâm ba vaø maáy chuù ñi nguû vôùi buïng ñoùi. Nhöõng gì baùn ñöôïc baø ñaõ baùn heát ñeå tieáp teá cho oâng, vöøa lo cho ba vaø maáy chuù aên hoïc. Thaáy tình caûnh gia ñình nhö vaäy ba xin ñi laøm, nhöng khoâng ai möôùn thaèng beù möôøi ba, möôøi boán maø oám nhom chæ coù da boïc xöông. Ba coù ngöôøi baïn thaân, baùc Trí ñoù, gia ñình baùc khaù giaû neân hoï ñoùng chieác thuyeàn ñeå vöôït bieân. Hoï coù yù cho moät mình ba ñi theo maø khoâng ñöôïc noùi gì vôùi baø noäi vì hoï sôï bò loä. Coù luùc ba cuõng muoán ñi chæ vì tuoåi treû mô phöông trôøi xa laï thoâi, nhöng roài nghó ñeán oâng baø vaø maáy chuù, ba nghó ôû nhaø vaøi naêm lôùn hôn coù theå ñi laøm phuï giuùp baø noäi, baø ñaõ cöïc nhoïc quaù roài. Khi gia ñình baùc Trí, ñi ba ñeán ñeå tieãn, nhöng vì bò ñoäng sao ñoù hoï sôï bò beå, bò loä hoï baét ba boû xuoáng thuyeàn chôû ñi luoân. Thuyeàn leânh ñeânh ba ngaøy thì gaëp baõo ñaùnh beå con thuyeàn, nhöõng ngöôøi trong gia ñình baùc Trí chìm vaøo loøng bieån heát tröø baùc vaø ba, coù leõ chæ coù hai ngöôøi bieát bôi. Sau ñoù baùc vaø ba vôù ñöôïc mieáng vaùn thuyeàn, hai thaèng baùm vaøo ñoù troâi noåi leành beành treân bieån caû meânh moâng. Hai ngaøy sau coù taøu vôùt vaø ñöa vaøo ñaûo Biñong. ÔÛ ñoù vaøi ba thaùng thì moãi ñöùa ñöôïc moät gia ñình baûo trôï. Baùc Trí may maén ñöôïc gia ñình moät muïc sö baûo trôï neân ñöôïc chaêm lo moïi thöù, ñöôïc ñi hoïc ngay. Ba ñöôïc oâng Mike ôû tieåu bang Iowa baûo trôï, oâng coù noâng traïi vaø oâng baûo trôï ba vôùi yù ñònh nuoâi côm ba aên ñeå ba cuøng laøm noâng vôùi oâng. Baùc Trí vieát thö baûo ba xin oâng ñi hoïc, ngoaøi giôø hoïc ba seõ phuï vieäc vôùi oâng, nhöng oâng khoâng chòu coøn caám ba vaø baùc Trí lieân laïc vôùi nhau. Nhöõng ngaøy ñeán ñaây ba nhôù baø noäi vaø caùc chuù laém, nhieàu ñeâm naèm khoùc thaàm, ba öôùc ao ñöôïc ñi hoïc ñeå ngaøy naøo ñoù ñi laøm coù tieàn göûi veà giuùp baø lo cho oâng, lo cho caùc chuù. OÂng Mike nhoát ba trong noâng traïi cuûa oâng chöù laøm sao oâng nhoát ñöôïc nieàm mô öôùc cuûa ba, nieàm mô öôùc cuûa tuoåi treû! Nieàm mô öôùc ñoù thoâi thuùc ba troán khoûi noâng traïi. Duø ba bieát ra khoûi noâng traïi ba seõ gaëp nhieàu khoù khaên, coù theå laø ñoùi reùt, cuõng coù theå gaëp nhöõng ngöôøi baát löông ñöa ba vaøo ñöôøng toäi aùc. ÔÛ vôùi oâng Mike ba ñöôïc aên no maëc aám, ñôøi soáng töông ñoái ñaày ñuû, oâng cuõng khoâng phaûi laø ngöôøi xaáu, oâng coøn höùa sau naøy seõ cho ba moät phaàn ñaát ñai vaø cöôùi vôï cho ba vaø ba tieáp tuïc cuoäc soáng yeân laønh taïi ñoù. Ba ôû vôùi oâng chöøng saùu thaùng, sau vaøi laàn xin oâng ñi hoïc maø oâng khoâng cho, ba quyeát ñònh troán khoûi nhaø oâng, tìm ñöôøng ra thaønh phoá hy voïng seõ coù cô hoäi hoïc haønh. Vaøo moät ñeâm trôøi saùng traêng, ba rôøi nhaø oâng Mike, ba theo ñöôøng loä ñi maõi. Ba cuõng khoâng bieát con ñöôøng ñoù ñi ñaâu, nhöng hy voïng noù seõ vaøo moät thaønh phoá naøo ñoù. Ba ñeán nhaø oâng Mike chæ coù moät boä ñoà maëc trong ngöôøi, ba rôøi nhaø oâng cuõng vaäy, duø luùc ñoù oâng coù cho ba moät ít tieàn, nhöng khi ba rôøi ba ñeå laïi heát. Ba ñi suoát ñeâm, ñeán gaàn saùng ba môùi daùm ñoùn xe xin quaù giang, ngöôøi taøi xeá khoâng bieát ba noùi gì, chaéc chæ hieåu ñöôïc hai tieáng city neân chôû ba ñeán ñaàu phoá roài thaû ba xuoáng. Suoát ngaøy ba lang thang khaép khu phoá xin laøm baát cöù vieäc gì ñeå kieám aên, nhöng khoâng ai cho vì ba môùi möôøi saùu tuoåi maø laïi khoâng bieát tieáng Anh. Vöøa ñoùi, vöøa meät, vöøa lo, ñeán khi ba gaëp ñöôïc traïm xe buyùt coù chieác gheá ngoài ñôïi ba voäi ngoài xuoáng nghæ chaân, vaø ñang tính laø neáu khoâng kieám ñöôïc choã nguû thì toái ñoù seõ nguû ñôõ nôi caùi gheá ñoù. Ñeán luùc trôøi saåm toái, baø Ann ñi laøm veà, baø ñeán traïm xe buyùt ñoù thì gaëp ba. Luùc aáy nhìn thaáy ba chaéc theâ thaûm laém neân baø ñoäng loøng traéc aån ñeán hoûi thaêm. Thaáy ba ñoùi run, baø voäi chaïy mua cho ba hoäp söõa nhoû vaø maáy caùi baùnh. Roài sau khi ba aên no, coù söùc laïi ba leân xe buyùt theo baø veà nhaø. Baø Ann ngheøo laém, baø soáng vôùi ba ngöôøi con trong moät caên chung cö hai phoøng ôû khu phoá ngheøo. Choàng baø cheát caùch ñoù ba naêm sau côn baïo beänh. Öôùc mô cuûa vôï choàng baø laø nuoâi cho ba ngöôøi con xong ñaïi hoïc roài thì oâng baø seõ ñi Phi Chaâu giuùp nhöõng ngöôøi daân ngheøo taïi ñoù qua coâng taùc daïy hoïc hay laøm y taùù. Khi choàng cheát, baø vaãn tieáp tuïc thöïc hieän öôùc mô cuûa hai vôï choàng. Coøn laïi moät mình, ñi laøm nuoâi con, daïy con, baø khaù vaát vaû vöøa trong thieân chöùc laøm cha laãn laøm meï. Duø vaäy, khi bieát hoaøn caûnh cuûa ba, baø saün saøng nuoâi daïy ba nhö moät ngöôøi con nhoû cuûa baø. Ba vaøo gia ñình baø khi baùc Dave chuaån bò toát nghieäp ñaïi hoïc vaø cuoái naêm ñoù cöôùi vôï. Baùc Mark hoïc naêm thöù hai vaø baùc Andrew seõ vaøo ñaïi hoïc naêm sau ñoù. Vì tuoåi lôùn neân ba phaûi vaøo hoïc lôùp chín, chöù thaät ra ba ñaâu bieát gì, chaû coù tieáng Anh naøo. Beù Thi môùi vaøo maãu giaùo maø coøn bieát nhieàu hôn ba luùc ñoù. Vì vaäy maø caû gia ñình vaát vaû vôùi ba. Daïy ba noùi, giuùp ba thích öùng vôùi ñôøi soáng ôû ñaây, soáng theo nhöõng thoùi quen, kyû luaät cuûa gia ñình vaø keøm daïy ba hoïc chöõ, hoïc toaùn... . Gia ñình baø Ann soáng ñôn giaûn, duø ngheøo nhöng khi ai caàn giuùp ñieàu gì hoï coù theå giuùp ñöôïc, khoâng bao giôø töø choái. Coù laàn ba ñöôïc tin baø noäi ñau, ba coøn ñang vaát vaû vôùi chuyeän hoïc, ñaâu laøm sao ñi laøm coù tieàn mua thuoác göûi veà cho ba noäi. Cuoái tuaàn ñoù caû gia ñình nhòn aên ngaøy thöù baûy, laáy tieàn aên ñoù giuùp baø noäi. Baø Ann coøn laøm baùnh ñem vaøo sôû, vaøo nhaø thôø môøi ngöôøi ta mua giuùp ñeå laáy tieàn göûi veà cho baø noäi trò beänh. Sau naøy, ba nghe baùc Andrew keå laø buoåi toái ñaàu tieân gaëp ba, tieàn baø mua söõa mua baùnh cho ba laø tieàn baø baét ñaàu ñeå daønh ñeå mua giaøy cho baùc. Coù ba, theâm moät ngöôøi trong gia ñình laø theâm toán keùm trong khi baø ñi laøm phaûi veùn kheùo laém môùi ñuû moïi thöù chi tieâu trong nhaø. Coù luùc caùc baùc choáng laïi yù nghó nuoâi ba, vì thaáy söï thieät thoøi mình phaûi chòu, nhöng baø ñem caâu chuyeän ngöôøi ñaøn baø goùa daâng hai ñoàng tieàn ra khuyeân daïy caùc baùc. Baø baûo: Töø khi oâng khoâng coøn, caùc baùc soáng vôùi baø tuy coù ngheøo nhöng nhöõng nhu caàu naøo thieát thöïc maø caùc baùc öôùc mong ñeàu ñöôïc Chuùa cung caáp baèng caùch naøy, caùch khaùc; trong khi chung quanh coù ngöôøi coøn cha laãn meï maø vaãn soáng khoå cöïc hôn, vaãn thieáu thoán hôn. Baø thaáy ñieàu quyù hôn heát laø maáy meï con thöông yeâu gaàn guõi nhau. Vôùi nhöõng phöôùc haïnh Chuùa ban cho gia ñình, baø muoán baøy toû loøng bieát ôn Chuùa ñaõ ban phöôùc laønh treân maáy meï con khoâng phaûi chæ baèng nhöõng lôøi caûm taï Chuùa trong giôø caàu nguyeän thoâi maø coøn baèng haønh ñoäng nöõa. Baø baûo, khi giaøu nuoâi theâm moät ngöôøi nöõa trong nhaø thì ñoù cuõng laø chuyeän bình thöôøng phaûi laøm. Theo baø, khi Chuùa chæ cho caùc moân ñeä cuûa Ngaøi thaáy ngöôøi ñaøn baø goùa chæ daâng coù hai ñoàng xu, Chuùa baûo baø aáy daâng nhieàu nhaát vì baø daâng heát loøng, daâng soá tieàn nuoâi soáng ba,ø chöù khoâng daâng tieàn dö thöøa. Vôùi Chuùa ñoù laø ngöôøi baøy toû loøng bieát ôn soáng ñoäng nhaát vaø laø ngöôøi daâng hieán, ban taëng nhieàu nhaát. Baø nghó Chuùa muoán nhöõng ngöôøi theo Chuùa baøy toû loøng bieát ôn gioáng baø goùa aáy. Baø Ann tin raèng khi gaëp ba taïi traïm xe buyùt laø cô hoäi Chuùa cho baø baøy toû loøng bieát ôn moät caùch cuï theå. Nuoâi ba, baø phaûi ñình laïi vieäc thöïc hieän öôùc mô ñeán Phi Chaâu phuïc vuï heát maáy naêm. Vì theo döï ñònh laø sau khi baùc Andrew xong ñaïi hoïc baø seõ ñi Phi Chaâu, nhöng baø phaûi chôø ba hoïc xong. Thaät ra theo thöôøng tình thì baø cho ba xong trung hoïc roài thaû ba ra töï lo laáy cuõng khoâng ai coù theå traùch baø, nhöng ba nghó baø lo cho caùc baùc theá naøo thì lo cho ba gioáng nhö vaäy, laøm vieäc gì phaûi laøm heát loøng. Qua baø Ann ba thaáy roõ hình aûnh ngöôøi ñaøn baø goùa daâng hai ñoàng xu nhoû vôùi troïn loøng bieát ôn. Qua baø Ann ba cuõng thaáy ñöôïc aùnh maét khoan nhaân cuûa Chuùa, ba thaáy ñöôïc baøn tay aân caàn chaêm soùc cuûa Chuùa, ba thaáy ñöôïc söï caûm thoâng. Toùm laïi ba thaáy ñöôïc taám loøng nhaân töø cuûa Chuùa... Baây giôø Ñan Thanh cuõng gaãn baèng tuoåi ba khi ba ñeán ôû vôùi baø Ann. Ba keå chuyeän naøy ñeå con bieát soáng nhö baø goùa daâng hai ñoàng xu nhoû, nhö baø Ann caû moät ñôøi soáng cho ngöôøi khaùc, giuùp ngöôøi khaùc vaø xem ñoù nhö cô hoäi deå baøy toû loøng bieát ôn söï cöùu chuoäc, söï chaêm soùc cuûa Chuùa daønh cho baø..... Ngaøy mai, baø Ann seõ veà thaêm gia ñình mình, ba môøi baø ôû chôi vôùi gia ñình mình ñeán sau Giaùng Sinh, sôû cho nghæ, ba seõ ñöa baø veà Vieät Nam. Baø muoán thaêm oâng baø noäi, baø muoán thaêm ñoàng baøo mình nôi bò baõo luït ñeå xem baø coù theå giuùp gì khoâng, baùc Andrew cuõng seõ ñi nöõa... Ñan Thanh qua ôû chung phoøng vôùi beù Thi, doïn deïp phoøng con môøi baø ôû..."

***

Ngöôøi ñaøn baø voâ gia cö sau khi aên maáy laùt baùnh mì, coù söùc roài baø böng bình söõa laøm moät hôi, coù laïi sinh löïc baø ñem nhöõng thöùc aên coøn laïi caát vaøo caùi bao, baø caát vaøo chieác xe cuûa moät ngoâi chôï naøo ñoù maø baø "möôïn ñôõ' ñeå caát giöõ gia taøi raùch naùt vaø dô baån cuûa baø. Tröôùc khi rôøi baø ñöa tay chaøo vôùi nuï cöôøi caûm ôn thaät töôi maø Thanh chöa bao giôø thaáy treân khuoân maët baø. Thanh cuõng khaù ngaïc nhieân sao hoâm nay baø laïi vaøo khu xoùm nhaø ôû ñeå xin aên, thöôøng thì baø chæ ôû nhöõng khu thöông maïi. Roài Ñan Thanh chôït nghó, ngöôøi ñaøn baø voâ gia cöù aáy laø cô hoäi maø Chuùa traû lôøi caàu xin cuûa Ñan Thanh...

***

Ñeâm hoâm nghe ba keå chuyeän veà cuoäc ñôøi ba, veà baø Ann, veà queâ höông Vieät Nam yeâu daáu cuûa ba vôùi nhöõng ngöôøi daân ñang khoán khoå vì thieân tai... Luùc vaøo giöôøng, Ñan Thanh nghó döôøng nhö töø beù ñeán giôø gia ñình khoâng giaøu, nhöng Ñan Thanh chöa bieát ñoùi, khoå laø gì. Ñan Thanh thaáy mình sung söôùng haïnh phuùc quaù, Ñan Thanh caàu nguyeän vôùi Chuùa: Chuùa ôi, con caûm taï Chuùa cho con töø nhoû ñeán giôø soáng trong an bình, haïnh phuùc, ñaày ñuû. Con bieát ôn Chuùa laém. Con cuõng muoán baøy toû loøng bieát ôn Chuùa nhö baø goùa daâng hai ñoàng xu nhoû, nhö baø Ann, nhö ba con maø khoâng bieát laø sao, xin Chuùa cho con cô hoäi ñeå laøm ñöôïc ñieàu ñoù....

Ngaém laïi caên phoøng Ñan Thanh söûa soaïn ñeå ñoùn baø Ann, söûa laïi caønh hoa maø Ñan Thanh vöøa ra vöôøn haùi caém vaøo chieác loï nhoû, vaø xeáp laïi bao aùo quaàn cuõ cuûa Ñan Thanh cho ngay ngaén, treân ñoù Ñan Thanh ñeå bao thö vôùi ba möôi moát ñoàng hai möôi laêm xu laø taát caû tieàn daønh duïm ñöôïc trong maáy thaùng qua, Ñan Thanh seõ nhôø baø Ann vaø ba ñem veà Vieät Nam cho nhöõng ngöôøi ñang gaëp thieân tai. Vöøa khi chieác xe ba meï ñi ñoùn baø Ann queïo vaøo saân, Ñan Thanh cuõng chôït nghó : mình seõ baét ñaàu moät danh saùch xin nhöõng ngöôøi quen thaân baûo trôï cho mình chaïy boä naêm daëm, taát caû soá tieàn ñoù seõ göûi veà Vieät Nam...

Ñan Thanh voäi chaïy ra xe chaøo ñoùn baø Ann vaø cuõng ñeå khoe vôùi ba meï veà nieàm vui Ñan Thanh vöøa tìm ñöôïc...