Bạn Bè

Những vấn đề của con cái trong tuổi thiếu niên mà cha mẹ thường lo lắng, nhiều khi phải nhức đầu, mất ăn mất ngủ. Những vấn đề đó gồm có: (1) Bạn bè của con và cách con chọn bạn. (2) Vấn đề tình cảm, bạn trai bạn gái của con. (3) Những tật hư thói xấu con bắt chước nơi bạn bè như uống rượu, hút thuốc, dùng cần sa ma túy. (4) Tiền bạc: Con thiếu khôn ngoan trong cách sử dụng tiền bạc hoặc gây tốn kém cho cha mẹ quá nhiều. (5) Vấn đề học hành của con, con không lo học hành, bỏ dở nửa chừng hoặc không chịu học những ngành cha mẹ mong muốn. (6) Vấn đề đời sống tâm linh của con.

Trong tuổi thiếu niên, con em chúng ta rất cần bạn. Có thể nói bạn bè là mối quan tâm hàng đầu của các em. Nếu có nhiều bạn và được bạn thương, các em sẽ thấy đời vui và đáng sống, sẽ hăng hái tham gia những sinh hoạt ở trường. Trái lại, nếu không có bạn, hoặc không được bạn chấp nhận, các em sẽ chán nản, mặc cảm, thấy mình là con số không và không muốn tham gia vào việc gì, không muốn ai đâu cả. Khi nói đến tuổi thiếu niên, chúng ta thường nghe hai chữ là popular và peer pressure. Em nào có nhiều bạn là em đó popular, và vì peer pressure, tức là áp lực của bạn bè, các em luôn luôn bắt chước bạn và muốn giống bạn.

Nếu con em chúng ta có những người bạn tốt, đàng hoàng thì chúng ta không có gì phải lo lắng. Tuy nhiên, vì các em còn dại dột, nhiều khi bị những người bạn không tốt lôi cuốn. Những người bạn không tốt đó có thể dụ dỗ con em chúng ta vào con đường xấu, chẳng hạn như vào băng đảng và làm những chuyện phi pháp. Nhiều bậc phụ huynh vì quá bận rộn, không để ý đến con, con chơi với bạn như thế nào cũng không biết, đến khi con gặp khó khăn với luật pháp mới vỡ lẽ ra là con chơi với những đứa bạn hư hỏng.

Đây là điều rất nguy hiểm, vì một khi con em chúng ta đã vướng vào những đám bạn xấu, khó có thể rút ra được. Có những cha mẹ, khi biết con bị lôi cuốn vào băng đảng, tìm cách đưa con đi tiểu bang khác hoặc đưa con về Việt Nam để cắt đứt liên lạc với những đứa bạn không tốt. Nhưng sau một thời gian, khi các phụ huynh đó đem con trở về, các em vẫn bị đồng bạn trả thù, lắm khi bị nguy hiểm đến tính mạng. Vì những nguy hiểm đó, là cha mẹ, chúng ta cần để ý xem con mình chơi với ai, những người bạn đó thuộc thành phần nào hay gia đình nào.

Như quý vị đã biết, con người chúng ta ở lứa tuổi nào cũng cần có bạn, và chúng ta thường thích kết bạn với những người giống mình. Con em chúng ta cũng thế, các em thích chơi với những người không những cùng tuổi nhưng cũng cùng sở thích. Vì thế, nếu muốn con có bạn tốt, chúng ta phải trước hết uốn nắn, hướng dẫn con của chúng ta trở nên người tốt. Ngoài ra, chúng ta cần tạo cơ hội cho con tiếp xúc gần gũi với những người tốt. Chúng ta có thể giúp con chọn những người bạn tốt bằng cách áp dụng những nguyên tắc sau:

1. Chính cha mẹ phải có những người bạn tốt

2. Để con có bạn tốt, chúng ta cần tham gia vào những cộng đồng tôn giáo

Tại đây không những chúng ta được học hỏi điều hay điều tốt mà con em chúng ta cũng được nhiều ảnh hưởng tốt. Về vấn đề này, chúng tôi xin kính mời quý vị đến với các giáo hội, các hội thánh, nơi Lời Chúa được rao giảng. Trước hết, chúng ta tiếp nhận Chúa để được làm con của Chúa, Chúa Thánh Linh sẽ ngự trị, cai quản tấm lòng chúng ta và cuộc đời chúng ta. Sau đó, chúng ta sẽ được hướng dẫn học Lời Chúa. Lời Chúa là ngọn đèn soi lối cho bước chân của chúng ta, là kim chỉ nam hướng dẫn chúng ta trên đường đời.

Lời Chúa là Chân lý hướng dẫn chúng ta và Chúa Thánh Linh sẽ thêm nghị lực để chúng ta có đủ sức làm theo Lời Chúa. Khi chúng ta sống theo Lời Chúa dạy, con cái chúng ta cũng làm theo Lời Chúa, giữa cha mẹ và con cái sẽ có sự thông cảm, mối quan hệ giữa cha con và mẹ con sẽ trở nên khắng khít, đậm đà.

Chúng tôi biết rất nhiều quý vị phụ huynh đang đau khổ vì con cái ngỗ nghịch, phản loạn, không vâng lời cha mẹ. Có em đang chạy theo những đám bạn hư hỏng, có thể giết chết tương lai và cả cuộc đời của các em. Cha mẹ nhìn thấy điều đó nhưng bất lực, bó tay, không biết làm gì để cứu con của mình. Chúng tôi mời quý vị hãy đến với Chúa, mời Chúa làm Chủ cuộc đời quý vị và làm Chủ cả gia đình quý vị. Quyền năng và tình thương của Chúa sẽ thay đổi chúng ta và con cái chúng ta.

Nếu con quý vị chưa đến tuổi thiếu niên, xin quý vị hãy dành thì giờ cho con, hướng dẫn con đặt lòng tin nơi Chúa, chính Chúa sẽ giúp con em chúng ta có lòng khôn ngoan, vâng lời cha mẹ và trở nên người tốt. Có người biết nhà thờ là môi trường tốt cho con của mình nên đưa con đến nhà thờ để con học điều hay, có bạn tốt và nhận được những ảnh hưởng tốt. Tuy nhiên, nếu con em chúng ta không tin nhận Chúa và không trở nên con của Chúa, những điều tốt đó sẽ chỉ có một ảnh hưởng tạm thời, và chỉ là bên ngoài, chứ không phải là sự tốt đẹp, đạo đức phát xuất từ trong lòng. Chúng ta đều biết câu: Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng. Khi chúng ta đem con cái đến với ánh sáng của Chúa, đi trong sự dẫn dắt của Chúa, những điều xấu xa, đen tối của trần gian không ảnh hưởng trên các em được.

3. Kết thân với những người bạn tốt trong cộng đồng, có con cùng tuổi với con của mình

Khi chúng ta kết bạn và thường xuyên gặp gỡ những người có cùng tiêu chuẩn sống với mình, chúng ta sẽ học hỏi lẫn nhau những điều tốt, trao đổi những tin tức cần biết. Con cái chúng ta có cơ hội chơi với con của bạn chúng ta, các em sẽ có ảnh hưởng tốt trên nhau. Không những thế, người này cũng có thể để ý, trông nom con của người kia. Nhờ đó, khi có điều gì bất thường hay điều gì nguy hiểm, chúng ta sẽ biết ngay và có thể giúp nhau đối diện với những khó khăn đó. Nếu chúng ta chỉ dành thì giờ đi làm để nuôi sống gia đình, chỉ biết có gia đình mình và không làm bạn với người chung quanh, chúng ta không những cô đơn, nhưng khi gặp nan đề chúng ta sẽ không biết chạy đến với ai để được giúp đỡ.

4. Mời những gia đình có con cùng tuổi đến nhà

Dù bận rộn, thỉnh thoảng chúng ta có thể chọn một ngày cuối tuần, mời gia đình những người bạn có con cùng tuổi với con chúng ta đến nhà, để các gia đình có dịp trò chuyện, quen biết nhau nhiều hơn. Đây là dịp để các bậc phụ huynh trao đổi buồn vui trong cuộc sống và chia xẻ với nhau kinh nghiệm trong việc dạy dỗ con cái. Cũng là dịp cho con em chúng ta chơi đùa và trò chuyện với bạn bè cùng lứa tuổi. Một nhà tâm lý học nọ cho biết, ngày nay sở dĩ trẻ em hư hỏng nhiều vì các gia đình sống quá biệt lập với nhau, Bà con cũng như hàng xóm không để ý đến con cái của những người mình quen biết. Ngoài cha mẹ, các em không sợ ai cả, mà cha mẹ thì lại không có mặt bên cạnh thường xuyên. Không những thế, ngày nay số người cô đơn và bị khủng hoảng tinh thần (depressed) cũng nhiều hơn trước vì người ta ngày càng sống cách biệt với người chung quanh.

5. Mời bạn của con về nhà

Một điều khác nữa chúng ta có thể làm để làm quen với bạn của con cũng như giúp con chọn bạn tốt, đó là vào dịp sinh nhật của con hoặc thỉnh thoảng chúng ta mời bạn của con về nhà, nấu một món ăn đặc biệt cho các em, rồi các em ở lại xem một chương trình hay trên ti-vi hoặc chỉ chơi đùa, trò chuyện với nhau. Khi cho con mời bạn về nhà như thế, chúng ta không những được biết bạn của con mà còn đỡ được nỗi lo lắng không biết con đi đâu với bạn, có làm chuyện gì nguy hiểm hay dại dột không? Chúng ta cũng có thể mời những em có tính hạnh tốt mà chúng ta muốn con kết bạn về nhà để con có dịp làm quen với những em đó.

Cũng có những em thiếu niên tuy cần bạn nhưng lại quá nhút nhát, nên không có bạn. Những em không có bạn thật là tội, vì thường bị những em khác trêu chọc và vì thế lại càng ngại ngùng và càng rút vào cái vỏ ốc của mình hơn. Khi thấy cha mẹ quan tâm, giúp cho mình có bạn các em sẽ vui và thấy tự tin hơn.

Trong trường hợp thấy con chơi với những người bạn mà chúng ta biết là không tốt, cha mẹ không nên tức giận chê bạn của con hoặc cấm con giao du với những người bạn đó. Làm như thế chúng ta chỉ khiến các em thương bạn hơn và càng muốn gần bạn hơn. Chúng ta có thể chọn một thì giờ thuận tiện nói chuyện với con, hỏi thăm xem những người bạn đó là ai, ở đâu. Chúng ta có thể hỏi con những câu như: Con thấy đứa bạn đó như thế nào? Có được nhiều người thích không? Học có khá không? Nó có định lớn lên học ngành gì? Định mai mốt làm nghề gì? Nó với con có gì giống nhau, tại sao con thích chơi với nó?

Khi các em trả lời những câu hỏi đó, chúng ta sẽ biết bạn của con mình là người như thế nào và cũng rõ hơn về quan hệ của con với bạn. Nếu những điều con nói chứng tỏ đó là một em không tốt, không lo học hành, không được nhiều người thích, lúc đó chúng ta có thể nhẹ nhàng bảo con phải cẩn thận, nếu không con cũng sẽ giống như vậy. Lời khuyên bảo nhẹ nhàng của cha mẹ có tác dụng đối với các em hơn là những lời la lối, đe dọa hay cấm đoán

Nhiều khi con em chúng ta quý bạn và cần bạn quá đáng vì không khí trong gia đình không thoải mái. Nếu các em không được sống trong tình thương yêu của cha mẹ, gia đình không êm ấm, các em sẽ đi tìm tình thương nơi bạn. Những em sống trong gia đình đổ vỡ, cha mẹ không hòa thuận với nhau, thường hay bỏ nhà đi chơi với bạn ngày đêm.

Những em được cha mẹ bảo bọc quá đáng sẽ thiếu khôn ngoan trong cách chọn bạn. Những em bị cha mẹ kiểm soát gắt gao, luôn luôn cấm đoán điều này điều kia có thể bày tỏ sự phản loạn bằng cách cố tình chọn bạn xấu để chứng tỏ các em có quyền trên đời sống của mình. Ngược lại, nếu cha mẹ hướng dẫn con từ nhỏ, rồi khi con lớn, dần dần cho con tự do để quyết định những vấn đề riêng của các em, các em sẽ khôn ngoan hơn trong cách chọn bạn. Nếu gia đình vui vẻ, cha mẹ và con cái có sự thông cảm và tôn trọng nhau, các em thiếu niên sẽ thấy thoải mái, vì thế sẽ không chạy theo bạn và cũng không xem bạn quá quan trọng.

Và đây là điều quan trọng hơn cả, nếu chúng ta xem đứa con trong tuổi thiếu niên không phải là trẻ con nhưng đối xử với các em như người lớn, các em không phải tranh đấu để được tự do, cũng không cần bắt chước bạn để được bạn chấp nhận. Lúc đó các em sẽ không mù quáng nhưng sáng suốt trong việc chọn bạn. Hơn nữa, vì thấy cha mẹ tin cậy, xem mình là người lớn, các em sẽ cẩn thận trong việc chọn bạn để không làm mất lòng tin cậy của cha mẹ (còn tiếp).

Minh Nguyên

Chương Trình Phát Thanh Tin Lành