Ngày 13

Sống Khôn Ngoan

"Kẻ nào khinh dể người lân cận mình thiếu trí hiểu, nhưng người khôn sáng làm thinh." (c. #12)

Câu hỏi suy ngẫm: Người khôn ngoan dùng lời nói khác với kẻ dại ra sao (c. #11-13)? Câu #14 cho thấy nguyên tắc nào trong việc lãnh đạo? Câu #15 nói lên một thực tế nào và hàm ý một lời khuyên nào? Bạn áp dụng những câu châm ngôn này ra sao trong đời sống?

Nhờ người ngay thẳng chúc phước cho, thành được cao trọng, song tại miệng kẻ tà ác, nó bị đánh đổ (c. #11). Câu này cho thấy ảnh hưởng của lời nói rất mạnh. "Người ngay thẳng" là công dân tốt, đưa ra những ý kiến xây dựng, giúp ích cho cộng đồng, nơi người đó sinh sống được phát đạt. Ngược lại, nơi có nhiều người ác, ảnh hưởng của họ đưa tới đổ vỡ, tan nát. Chúng ta thường nói ảnh hưởng của cá nhân trong cộng đồng không quan trọng gì vì "một con én không làm được mùa xuân". Thật ra mỗi chúng ta đều gieo ảnh hưởng cho người chung quanh, nhất là qua những lời nói xây dựng hoặc thiếu xây dựng. Chúng ta hãy cẩn thận trong lời ăn tiếng nói để lời nói đem ảnh hưởng tốt cho người khác.

Kẻ nào khinh dể người lân cận mình thiếu trí hiểu, nhưng người khôn sáng làm thinh (c. #12). Câu này hàm ý khuyên chúng ta nên tránh cãi cọ với người chung quanh, vì yên lặng bao giờ cũng hơn, và như vậy mới thật là người khôn ngoan. Người hay tranh chấp, gây hiềm khích với người chung quanh là người thiếu hiểu biết. Thánh Phao-lô dạy: "Hãy hết sức mình mà hòa thuận với mọi người" (Rô-ma 12:18). Có những lúc chúng ta cần yên lặng và tôn trọng ý kiến của người khác để tránh những sự cãi cọ không cần thiết, như thế mới thật là người khôn ngoan và hiểu biết.

Kẻ đi thèo lẻo tỏ ra điều kín đáo, còn ai có lòng trung tín, giữ kín công việc (c. #13). Câu #13 cũng liên quan đến lời nói. Tác giả nêu lên một sự thật, đồng thời cũng là một lời khuyên. Câu này hàm ý khuyên ta không nên tin những người hay ngồi lê đôi mách. Đặc điểm của người đáng tin cậy là biết giữ kín những việc không cần phải nói ra cho người khác biết. Bạn có phải là người mà khác có thể tin cậy khi họ thổ lộ tâm tình? Hay bạn thường đem chuyện người này nói với người kia để rồi gây ra hiểu lầm và chia rẽ?

Dân sự sa ngã tại không chánh trị, song nếu có nhiều mưu sĩ, bèn được yên ổn (c. #14). Chữ "chánh trị" trong câu này nghĩa là hướng dẫn, lãnh đạo. Một nước muốn vững mạnh cần phải có người lãnh đạo giỏi, cần có nhiều người đóng góp ý kiến để xây dựng. Trong Hội Thánh cũng vậy, chúng ta cần có người lãnh đạo tài giỏi, biết hướng dẫn người khác và biết tham khảo ý kiến của nhiều người để rút ra những ý mới và áp dụng để Hội Thánh được phát triển.

Người nào bảo lãnh cho người ngoại, ắt bị hại, nhưng ai ghét cuộc bảo lãnh bèn được bình an vô sự (c. #15). Chữ "bảo lãnh" trong câu này đã giải thích trong bài trước, nói về việc một người đứng ra chịu trách nhiệm cho người khác về vấn đề tiền bạc. Không phải tác giả bảo chúng ta đừng bảo lãnh cho ai nhưng khuyên chúng ta hãy cẩn thận để tránh những thiệt hại hoặc liên lụy vô ích. Tác giả nhấn mạnh về "người ngoại", là những người chúng ta chưa quen biết; đối với người không quen biết chúng ta nên cẩn thận để khỏi bị liên lụy về sau. Ở các nước tư bản, những dịch vụ mua bán thường khéo léo mời chúng ta ký tên hoặc ưng thuận những điều có vẻ hứa hẹn nhưng cuối cùng đưa chúng ta vào thế kẹt. Chúng ta cần cẩn thận để tránh những trường hợp đó.

Câu Châm Ngôn cho Bạn trong ngày hôm nay: