TÊ-SA-LÔ-NI-CA

Tác Giả

Tác giả Thư Tê-sa-lô-ni-ca là sứ đồ Phao-lô,chính ông cho biết ở đầu lá thư (1:1).Phao-lô còn có tên là Sau-lơ, được nhắc đến lần đầu tiên trong Công vụ 7:58. ViệcSau-lơ bắt bớ Hội Thánh và sau đó gặp Chúa được ghi lại trong Công vụ 8:1-3;9:1-30. Nơi Phao-lô hầu việc Chúa đầu tiên là An-ti-ốt (Sy-ri) qua sự giới thiệucủa Ba-na-ba (Công vụ 11:19-30).

Từ An-ti-ốt, Phao-lô đã thực hiện ba chuyếntruyền giáo:

+ Chuyến I: Cùng với Ba-na-ba và Giăng Mác (Công vụ 13:1-14:28).

+ Chuyến II: Cùng với Si-la (Công vụ 15:40-18:22). Từ Trô-ách có Lu-ca cùng đi (Công vụ 16:11).

+ Chuyến III: Công vụ 18:23-21:17. Từ Phi-líp, có bác sĩ Lu-ca cùng đi (Công vụ 20:6).

Tại Giê-ru-sa-lem, Phao-lô bị người Do-tháihành hung, lính La-mã can thiệp và bắt giam Phao-lô (21:27-39). Người La-mãchuyển Phao-lô từ Giê-ru-sa-lem xuống Sê-sa-rê, ông bịgiam tại đây hơn hai năm (Công vụ 24:27). Cuối cùng, vì Phao-lô kháng án lênhoàng đế Sê-sa nên ông bị giải qua Rô-ma (Công vụ 27-28). Theo chi tiết trongCông vụ 28:16 và 30-31, Phao-lô bị giam lỏng tại Rô-ma trong hai năm.

Theo các chi tiết trong Thư II Ti-mô-thê (đượccoi là lá thư cuối cùng của Phao-lô) thì Phao-lô đã bị tù lần thứ nhì (II Ti.4:16) và lần nầy, ông không có hy vọng được tha (II Ti. 4:6-8). Có lẽ Phao-lôđã bị chết dưới tay bạo chúa Nero vào khoảng năm 67 S.C.

Độc Giả

Người nhận thư là các tín hữu tạiTê-sa-lô-ni-ca. Trong “Tiếng Gọi Ma-xê-đoan” (Công vụ 16:9-10), Đức Chúa Trờiđã hướng dẫn Phao-lô và các bạn bắt đầu truyền giáo cho châu Âu. Phi-líp làthành phố đầu tiên Phao-lô ghé đến và Tê-sa-lô-ni-ca là thành phố tiếp theo(Công vụ 17:1-9).

Thời Gian

Tê-sa-lô-ni-ca là Hội Thánh được thành lậptrong chuyến truyền giáo thứ hai của Phao-lô (Công vụ 17:1-9). Vì bị chống đối,Phao-lô và các bạn phải rời nơi nầy đi đến Bê-rê, sau đó đến A-thên và cuối cùng đến Cô-rinh-tô (Công vụ 17:10-18:1).Phao-lô ở lại Cô-rinh-tô một năm rưỡi (Công vụ 18:11) nên các học giả tin rằngPhao-lô đã viết hai thư cho Hội Thánh Tê-sa-lô-ni-ca từ đây. Thư thứ nhất khoảng Mùa Xuân năm 50 S.C và thư thứhai khoảng Mùa Hè năm đó.

Khung Cảnh

Công vụ 17:1-18:11 và I Tê-sa-lô-ni-ca 3:1-6 cho chúng ta thấy những diễn tiến từ khi Phao-lô đếnTê-sa-lô-ni-ca cho đến lúc ông viết thư như sau:

1. Phao-lô phải vội vã rời Tê-sa-lô-ni-ca để đếnBê-rê (Công vụ 17:10).

2. Phao-lô đi đường biển đến A-thên (Công vụ17:14, xem bản đồ trang 31).

3. Phao-lô đợi Si-la và Ti-mô-thê tại A-thên(Công vụ 17:15-16).

4. Sách Công vụ không ghi lại việc Si-la vàTi-mô-thê đến gặp Phao-lô tại A-thên nhưng theo I Tê-sa-lô-ni-ca 3:12, Phao-lôđã từ A-thên sai Ti-mô-thê trở lại Tê-sa-lô-ni-ca.

5. Phao-lô rời A-thên đến Cô-rinh-tô (Công vụ18:1).

6. Si-la và Ti-mô-thê từ Ma-xê-đoan nghĩa làtừ Tê-sa-lô-ni-ca, về Cô-rinh-tô với Phao-lô (Công vụ 18:5).

7. Sự việc nầy trùng hợp với điều Phao-lô nóitrong I Tê-sa-lô-ni-ca 3:6.

Do đó, Phao-lô đã viết thư I Tê-sa-lô-ni-casau khi nghe tường trình của Ti-mô-thê về Hội Thánh Tê-sa-lô-ni-ca.

Thư II Tê-sa-lô-ni-ca được viết một thời gianngắn sau Thư I Tê-sa-lô-ni-ca vì có người mạo danh Phao-lô viết thư cho họ nóirằng ngày Chúa tái lâm đã tới (II Tê. 2:1). Phao-lô viết Thư II Tê-sa-lô-ni-cađể giải thích chính xác về ngày Chúa quang lâm (II Tê.2:1-12) và giải quyết vấn đề những người không biết tu đức hạnh trongHội Thánh (II Tê. 3:6-15).

Bố Cục

I TÊ-SA-LÔ-NI-CA

I. Lời chào đầuthư (1:1)

II. Lời cảm tạ vềcác tín hữu Tê-sa-lô-ni-ca (1:2-10)

III. Chức vụ củaPhao-lô tại Tê-sa-lô-ni-ca (2:1-3:13)

1. Tâm tình phục vụ tại Tê-sa-lô-ni-ca (2:1-12)

2. Khen ngợi tín hữu Tê-sa-lô-ni-ca (2:13-16)

3. Niềm vui và mong ước của Phao-lô đối với tínhữu Tê-sa-lô-ni-ca (2:17-20)

4. Chương trình của Phao-lô cho Hội ThánhTê-sa-lô-ni-ca (3:1-5)

5. Tường trình của Ti-mô-thê về Hội ThánhTê-sa-lô-ni-ca và đáp ứng của Phao-lô về tường trình nầy (3:6-13)

IV. Những lờikhuyên dạy cho Hội Thánh Tê-sa-lô-ni-ca (4:1-5:22)

1. Lời khuyên về đời sống thánh sạch, yêuthương và làm việc (4:1-12)

2. Lời dạy liên quan đếnviệc Chúa đến (4:13-5:11)

3. Lời dạy về bổn phận tínđồ (5:12-22)

V. Kết luận(5:23-28)

1. Lời cầu nguyện cuối thư (5:23-24)

2. Lời chào (5:25-27)

3. Lời chúc cuối thư (5:28)

II TÊ-SA-LÔ-NI-CA

I. Lời chào đầuthư (1:1-2)

II. Sự tiến bộ củaHội Thánh Tê-sa-lô-ni-ca (1:3-12)

III. Giải thíchchi tiết về ngày Chúa quang lâm (2:1-3:5)

1. Sự dạy dỗ sai lầm (2:1-2)

2. Thứ tự diễn tiến về ngày quang lâm (2:3-12)

3. Lời khuyên đứng vững (2:13-17)

4. Lời kêu gọi cầu thay (3:1-5)

IV. Chỉ thị vềnhững người ăn ở sái bậy (3:6-15)

V. Kết luận(3:16-18)

1. Lời cầu nguyện cuối thư (3:16)

2. Ấn chứng về tính cách xác thực của lá thư(3:17)

3. Lời chúc cuối thư (3:18)

THAM KHẢO

Balz, Horst and Schneider, Gerhard (Editors), ExegeticalDictionary of The New Testament, Three volumes (Grand Rapids, Michigan:William B. Eerdmans 1990)

Beale, G. K., 1-2 Thessalonians, The IVP New Testament Commentary Series, (Downers Grove, Illinois: Inter-Varsity Press 2003)

Green, Gene L. The Letters to The Thessalonians. ThePillar New Testament Commentary (Grand Rapids, Michigan: William B.Eerdmans 2002)

Marshall, I.Howard, NewBible Commentary, 21^st CenturyEdition, I & IIThessalonians (DownersGrove, Illinois: Inter-Varsity Press 1994)

Morris, Leon, Tyndale New Testament Commentaries, I & II Thessalonians (Grand Rapids, Michigan: William B. Eerdmans 1984)

Stott, John R. W., The Message of I & II Thessalonians, (Downers Grove, Illinois: Inter-Varsity Press 1991)

Thomas, Robert L., TheExpositor’s Bible Commentary, I& II Thessalonians (Grand Rapids,Michigan: Zondervan 1981)