Lời Kinh Thánh chép: “Vì vậy nếu ai ở trong Chúa Cứu Thế, người ấy là một sinh vật mới; những điều cũ đã qua đi, kìa mọi sự đều trở nên mới.” (II Cô-rinh-tô 5: 17) (*)
Xuân về, Tết đến, người Việt Nam ta thường hay kiêng cữ đủ điều để mong sao tránh khỏi những điều xấu đến với mình và mong gặp được toàn điều tốt lành cho suốt năm mới.
Ngoài việc mong cho được an khang thịnh vượng, tấn tài tấn lộc, nhất bản vạn lợi, “tiền vô như nước Hồng Hà, tiền ra nhỏ giọt như ... cà phê phin”, vạn sự cát tường, vạn sự như ý... thì người ta cũng kiêng cữ nhiều, nhiều điều lắm.
Có thể kể một số chuyện kiêng cữ mà người Việt ta thường hay kiêng cữ mỗi khi đón Xuân, vui Tết như sau:
Kiêng quét nhà vào sáng Mồng Một Tết, và trong cả ba ngày Tết, vì sợ sẽ quét hết đồ đạc ra khỏi nhà trong năm mới. Nếu có muốn quét thì phải quét vô trong một góc nhà và để đó, không được hốt đi, vì cũng sợ hốt đồ ra khỏi nhà; để sau Tết mới được quét hoặc hốt đống rác đó ra khỏi nhà.
Tục lệ này bắt nguồn từ một điển tích của người Tàu: Ngày xưa, có một người làm nghề buôn tên là Âu Minh, trong một lần đi qua hồ Thanh Thảo được thần ... tặng cho một người hầu tên là Như Nguyệt. Như Nguyệt là người siêng năng, giỏi giang, giúp ông rất nhiều trong công việc nhà. Từ ngày có Như Nguyệt trong nhà, gia đình ông luôn gặp nhiều điều may mắn, ăn nên làm ra nên giàu lên nhanh chóng.
Một ngày nọ, nhân ngày Mồng 1 Tết, Như Nguyệt mắc lỗi và bị ông chủ quở phạt, nên chui vào đống rác trốn. Âu Minh không biết, hốt rác đi đổ. Từ đó gia đình người lái buôn làm ăn ngày càng thất bát, mọi rủi ro dồn dập đến trong năm đến nỗi Âu Minh từ một người rất giàu có trở thành kẻ nghèo khổ chỉ trong một năm.”Kể từ đó, mọi người kiêng quét nhà đổ rác vào 3 ngày Tết, sợ rằng quét hết tiền bạc, vận may ra khỏi nhà.
Kiêng ăn thịt chó, ăn chuối, ăn bí, ăn tôm vì sợ sẽ bị ... khổ như chó, như đã từng có một nhà văn Việt Nam đã từng than: “Nhà văn An Nam khổ như chó” đó sao? (Chó Việt Nam thì mới khổ, chứ chó Mỹ, chó Tây thì sướng như... tiên. Ở Mỹ, người ta xem chó như là một con thú cưng trong nhà, thậm chí như là một người bạn trong gia đình. Người ta quý chó, yêu chó, không ít người cho chó đi chung xe hơi với mình, ngủ chung giường với mình nữa. Người ta có những siêu thị bán thức ăn riêng cho chó, có bệnh viện để chăm sóc, chữa bệnh cho chó. Ngạc nhiên hơn nữa là người ta còn có cả ... khách sạn dành cho chó nữa cơ đó); sợ sẽ bị chúi đầu, chúi mũi không ngóc đầu lên được với người ta; sợ bị bí lối, không có đường ra trong công việc làm ăn, và bí tiền tiêu trong năm mới; sợ năm mới sẽ làm ăn đi. ..giật lùi như tôm.
Thay vào đó là ăn ... khổ qua cho nhiều vào đêm Giao thừa để mong cho cái khổ nó ... qua trong năm cũ, để năm mới không còn khổ nữa, chỉ toàn là sung sướng thôi. Ca dao Việt Nam có câu “Gánh cực mà đổ lên non. Còng lưng mà chạy cực còn chạy theo”. Thật đáng thương cho nỗi khổ cực ghê gớm của người dân Việt mình quá đi thôi. Người ta cũng hay ăn cá chép để được hên trong năm mới, để được thăng tiến trong công việc. Có câu “Cá vượt vũ môn hóa rồng “ mà.
Kiêng mở tủ vào ngày mồng 1 Tết. Nhiều gia đình người Việt kiêng mở tủ vào ngày đầu năm do quan niệm tủ là nơi cất giữ tài sản, nếu mở tủ lấy tài sản ra tức là làm mất mát của cải, làm hao hụt tài sản, của cải của gia đình?
Kiêng mua những thứ đồ mang ý nghĩa xui xẻo dịp Tết. Dân gian có câu “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi”. Mua gì đầu năm là một việc rất quan trọng bởi nó là món hàng đầu tiên gia chủ mang về nhà. Món hàng mua đầu năm được coi là mua để lấy hên, lấy lộc, bởi “của mua là của được”. Người ta hay mua muối ngay sáng sớm mùng Một với hàm ý cả năm đậm đà, ý vị. Đầu năm, người ta kiêng mua dao, thớt, chày, cối...
Kiêng cữ cho lửa, cho nước những ngày Tết, vì người ta sợ rằng nếu cho lửa thì vận may sẽ bị bớt đi trong gia đình (lửa màu đỏ, màu đỏ tượng trưng cho điều may mắn, vận đỏ. Nhà văn Vũ Trọng Phụng có viết cả một cuốn tiểu thuyết đặt tên là ... ”Số đỏ” đó); còn cho nước là cho đi tiền bạc của mình. Người ta chỉ muốn “tiền vô như nước”, nên không thể cho nước được trong dịp đầu năm.
Kiêng cữ ngày giờ, năm tháng cũng là một kiêng cữ còn in sâu trong lòng nhiều người Việt Nam chúng ta, nhất là vào ngày Xuân, dịp Tết. Đi đâu cũng phải coi giờ, chọn ngày có được tốt mới đi, chứ không phải muốn đi lúc nào là đi được đâu. Đi mà không đúng giờ ngày mà thầy đã cho thì coi chừng ra đường sẽ bị... quỷ tha ma bắt chức không phải giỡn chơi. Đặc biệt là những giờ lẻ, ngày lẻ thì không dám đi. Vì đi vào những giờ lẻ, ngày lẻ thì coi chừng dễ... lẻ bóng mồ côi một mình.
Đầu năm, ngày Tết cũng phải chọn hướng để xuất hành, du Xuân nữa. Coi hướng nào tốt, phát tài, phát lộc mới dám đi, chứ không thì coi chừng... nguy hiểm đến tính mạng của mình, gặp rủi ro trong suốt năm mới.
Kiêng cữ cưới gã trong tháng Giêng, vì cưới gã trong tháng nầy thì ... không điên cũng khùng. Người ta thường nói: “Đám cưới tháng Giêng, không điên cũng khùng”. Vì quan niệm như vậy, nên không một ai dám tổ chức cưới vợ hay gã chồng cho con cái mình trong tháng Giêng cả. Cho nên, nếu bạn có thể nhìn thấy một đám cưới nào được tổ chức vào tháng Giêng thì đó chỉ có thể là đám cưới của người tin Chúa mà thôi. Người chưa tin Chúa không hề dám làm như thế.
Còn nhiều điều kiêng cữ buồn cười khác nữa mà chưa có thời gian để đề cập đến trong bài viết nầy...
Là người tin nhận Chúa Giê-xu làm Chúa làm Chủ cuộc đời mình, chúng ta thật sự được phước , chúng ta thật sự được tự do, vì chúng ta đã được Ngài giải thoát ra khỏi những sự kiêng cữ vô lý ấy, chúng ta không còn bị buộc ở trong những xiềng xích mê muội do ma quỷ trói buộc đó nữa. Vì chúng ta đa được Ngài “mở mắt, dìu dắt từ tối tăm quay về ánh sáng, từ quyền lực của Sa-tan trở lại với Đức Chúa Trời” (Công vụ các sứ đồ 26: 18-BDM)
Chúng ta không kiêng cữ những điều vô lý và mang đầy sự mê tín như thế, nhưng trên một phương diện khác , Chúa dạy chúng ta phải “kiêng cữ” một số điều quan trọng để Chúa vui lòng và để đời sống chúng ta được phước và bình an:
Là người tin Chúa, chúng ta phải kiêng cữ sự coi bói toán, đồng bóng, cầu hồn, ma thuật... vì Đức Chúa Trời xem những người làm các điều đó là ghê tởm, như được chép trong sách Phục truyền luật lệ ký như sau: “Nhất thiết không ai được đem con trai con gái mình thiêu sống để tế thần, không ai được làm nghề thầy bói, thầy pháp, giải điềm, áp dụng ma thuật, không được bùa ngãi, đồng bóng, thông linh hay chiêu hồn người chết. Tất cả những người làm các việc nầy đều đáng ghê tởm trước mặt Chúa... ” (Phục truyền. 18: 10-12).
Là người tin Chúa, chúng ta cũng phải kiêng cữ sự coi ngày giờ tốt xấu, hay xem ngày lành tháng tốt, hoặc kiêng cữ ngày chẵn ngày lẻ như người ta thường kiêng cữ: “Mồng Năm, Mười Bốn, Hăm Ba/ Đi chơi cũng thiệt nữa là đi buôn”; vì mọi ngày Đức Chúa Trời dựng nên đều tốt lành hết cả (6 ngày sáng tạo của Chúa trong sách Sáng thế ký đoạn 1, và ngày Đức Chúa Trời nghỉ ngơi mọi công việc mình làm trong Sáng thế ký đoạn 2 đều là tốt lành, vì Đức Chúa Trời là Đấng tốt lành). Trong thư Ga-la-ti, Phao-lô cũng cảnh cáo con cái Chúa về việc đó: “Trước kia, khi chưa biết Đức Chúa Trời , anh chị em đã làm nô lệ cho những vị mà tự bản chất không phải là thần. Nhưng hiện nay, anh chị em đã biết Đức Chúa Trời, hay anh chị em đã được Đức Chúa Trời biết đến thì đúng hơn, sao còn quay trở lại các thần hèn yếu, nghèo nàn kia, anh chị em muốn làm nô lệ chúng một lần nữa sao? Anh chị em còn giữ các ngày, tháng, mùa, năm ư?” (Ga-la-ti 4: 8-10).
Là người tin Chúa, chúng ta cũng phải kiêng cữ bốn điều mà trong Giáo hội nghị tại Giê-ru-sa-lem lần đầu tiên đã công bố là kiêng ăn của cúng, kiêng ăn huyết, kiêng ăn thú vật chết ngạt, và kiêng gian dâm. Lời Kinh Thánh chép: “Vì Đức Thánh Linh và chúng tôi quyết định không chất thêm gánh nặng nào khác trên anh em, ngoại trừ các điều cần thiết nầy: Phải kiêng của cúng thần tượng, huyết cùng các thú vật chết ngạt, và đừng gian dâm. Anh em giữ các điều ấy là tốt. Kính chào anh em!” (Công vụ các sứ đồ 15: 28-29).
Tưởng cũng nên nhắc nhau thêm về vấn đề thức ăn. Là người tin Chúa, chúng ta biết rằng, Kinh Thánh chỉ cấm chúng ta ăn của cúng thần tượng, lý do là: “Vì khi người ta dâng tế là dấng tế ma quỷ, không phải Đức Chúa Trời. Tôi không muốn anh chị em trở nên thông công với ma quỷ.” (I Cô-rinh-tô 10: 20). Kinh Thánh không cấm chúng ta kiêng cữ các thức ăn nào khác cả, miễn là chúng ta tạ ơn Chúa mà dùng là được. Phao-lô đã chỉ rõ: “những người nầy (chỉ những người dạy những giáo lý sai lạc trong Hội thánh-nv)cấm cưới gả, bắt phải kiêng cữ các thức ăn mà Đức Chúa Trời đã tạo ra cho người tin và hiểu biết chân lý có thể tạ ơn mà nhận lãnh. Tất cả những gì Đức Chúa Trời tạo ra đều tốt đẹp, không có gì đáng bỏ cả, nhưng chúng ta phải biết nhận lãnh với lòng biết ơn, vì lời Đức Chúa Trời và lời cầu nguyện thánh hóa các thứ ấy.” (I Ti-mô-thê 4: 3-5).
Cảm tạ Ba Ngôi Đức Chúa Trời là Đấng chúng ta đang tôn thờ và hầu việc. Ngài đã tạo dựng nên vũ trụ và thế giới đẹp đẽ nầy,Ngài đã làm cho thời tiết có 4 mùa Xuân, Hạ, Thu, Đông thật hài hòa hầu con người có thể được sinh tồn, sống động trên mặt đất. Ngài cũng đã tạo dựng nên muôn loài vạn vật cho chúng ta được hưởng nữa. Cảm tạ Chúa Giê-xu đã bằng lòng hy sinh chịu chết trên thập tự giá để cứu chuộc chúng ta ra khỏi tội lỗi, ra khỏi bàn tay của ma quỷ để chúng ta được làm con cái sáng láng trong nhà của Ngài.
Ở trong Chúa Giê-xu, chúng ta không còn phải kiêng cữ những điều buồn cười như nhiều người Việt Nam chúng ta còn phải kiêng cữ nữa. Những điều ấy đối với chúng ta, hiện nay không còn có ý nghĩa gì, vì ở trong Chúa Giê-xu, chúng ta được Ngài bứt đứt tất cả những xiềng xích do ma quỷ trói buộc trước đây, để chúng ta được sống tự do ở trong Ngài, bước đi trong sự sáng của Ngài. Chính Chúa Giê-xu đã phán rằng: “Chính Ta là ánh sáng của thế giới, người nào theo Ta sẽ không còn đi trong tối tăm nhưng có ánh sáng của sự sống.” (Giăng 8: 12). Nhờ Chúa Giê-xu mà chúng ta không còn đi trong bóng tối nữa. Cảm tạ Ngài biết bao!
Người Việt và một số dân tộc Á đông còn kiêng cữ nhiều điều, nhất là vào dịp Xuân về Tết đến.
Kiêng cữ đủ thứ như thế, nhưng mà người Việt mình cho đến nay khổ vẫn hoàn khổ, dân Việt mình cho đến nay nghèo vẫn hoàn nghèo so với nhiều nước ở cùng châu lục, chứ chưa dám mơ so với Mỹ với Tây. Người Mỹ, người Tây họ đâu có kiêng cữ như người Việt mình, mà họ lại giàu có, văn minh bậc nhất, nhì thế giới bao nhiêu năm qua đó thôi. Tôi nghĩ lý do của mọi lý do đó là do phần lớn dân tộc họ biết tin Chúa Giê-xu và thờ phượng Ngài.
Nhìn thấy nhiều người Việt mình kiêng cữ đủ thứ như thế mà thấy thương họ làm sao. Không ít người Việt dù đã qua được xứ Mỹ văn minh, tiến bộ để ở cả hàng chục năm rồi mà cũng ... chưa chịu học theo những cái tốt đẹp của người bản xứ ở đây cho được tiến bộ, cho được bình an, phước hạnh, vẫn còn giữ chặt... truyền thống kiêng cữ như khi còn ở Việt Nam.
Lạy Chúa, xin Ngài mở mắt cho nhiều người Việt chúng con biết đến Chúa và tin thờ Ngài để họ được sống trong ánh sáng của Ngài, không còn phải lo sợ, kiêng cữ đủ thứ như lâu nay họ vẫn kiêng cữ và lo sợ.
Nhân dịp Xuân về, Tết đến, xin có vài lời tâm sự với bạn đọc gần xa về chuyện ... kiêng cữ ngày Tết, dịp Xuân để chúng ta cùng suy nghĩ và bỏ đi điều không tốt, áp dụng điều tốt đẹp, hầu cho đời sống chúng ta được bình an, phước hạnh, không phải lo sợ, kiêng cữ những điều không đâu vào đâu mà làm giảm đi ý nghĩa đích thực của cuộc sống.
Nguyện Chúa ban cho những con cái Chúa ghi nhớ lời Ngài dạy để biết “kiêng cữ” những điều đáng phải kiêng cữ, và tránh đi nhiều điều kiêng cữ không đáng phải kiêng cữ để Chúa vui lòng và chúng ta được thỏa vui trong sự ban cho của Ngài.
Ước mong những bà con người Việt thân yêu của tôi chưa tin Chúa Giê-xu, sẽ có cơ hội tiếp nhận Ngài hầu cho sẵn sàng bỏ đi những điều không đáng kiêng cữ như ... truyền thống xưa nay đã để lại, khiến cho mình phải bận tâm lo nghĩ, kiêng cữ đủ thứ làm cho cuộc đời thêm gánh nặng, thêm lo âu, sợ hãi đủ điều.
Chúa Giê-xu chắc chắn sẽ giải cứu quý vị ra khỏi mọi điều kiêng cữ không đáng kiêng cữ đó và ban cho quý vị một đời sống bình an, vui thỏa và phước hạnh thật sự ngay trong đời nầy và cả trong cõi đời đời trong tương lai nữa.
Xin Chúa ban phước cho mỗi một chúng ta.
Kính chúc quý vị hưởng một mùa Xuân mới tràn đầy ơn phước mới từ Thiên Chúa ban cho.
Kính tặng mọi người câu Kinh Thánh nói về những điều mới mẻ nhận dịp năm mới về.
“Vì vậy nếu ai ở trong Chúa Cứu Thế, người ấy là một sinh vật mới; những điều cũ đã qua đi, kìa mọi sự đều trở nên mới.” (II Cô-rinh-tô 5: 17).
-Bình Tú Ngọc-
(*): Tất cả những câu Kinh Thánh trích trong bài viết đều từ Kinh Thánh Bản Dịch Mới.