Bài 4

Vượt Qua Thất Vọng

[ English | Vietnamese ]

Khi ba của cậu Jack Lawson bị chấn động tim bất ngờ và qua đời, thì cậu trở nên hư hỏng. Cậu dần dần xa lánh bạn bè và gia đình, ban đêm khó ngủ, và chỉ kêu khóc thôi. Phải mất sáu tháng cậu mới có thể giải quyết tâm trạng chán nản thất vọng này, và rồi sau này cậu nói cậu cảm thấy "nên bắt đầu sống tốt hơn khi trước".

Thất vọng là điều mà hầu hết chúng ta đều mắc phải không lúc này thì lúc khác. Như Tiến Sĩ Frederick Flach, giáo sư khoa tâm thần tại trường Đại Học Cornell, giải thích rằng thất vọng là phản ứng bình thường trong nhiều hoàn cảnh sống, như là mất người thân yêu, mất của qúy, hay mất việc làm, hoặc là từng trải vụ ly dị.

Thất vọng chỉ gây cho hư hoại nếu chúng ta không giải quyết. Khi chúng ta khắc phục được tâm trạng thất vọng, thì đời sống chúng ta như cậu Jack Lawson, trở nên phong phú. Tuy nhiên, mãi cho đến lúc tình trạng thất vọng được giải quyết, thì những triệu chứng có thể rất đau đớn và dẫn đến mất lòng tự trọng, ăn mất ngon hoặc là mất sinh lực. Có thể gây nên do dự, say mê rượu chè, mất ngủ, giận dữ, nóng tánh, dễ khóc, chán nản, chần chừ, lãnh đạm, nhức đầu, đau lưng, mệt mỏi, nôn mửa, khó tiêu hoá, và nhiều chứng bệnh khác.

Nguyên nhân gây ra tình trạng này rất nhiều và phức tạp. Có thể là về thể xác, tâm thần, cảm xúc, hay tinh thần. Khó tìm thấy câu trả lời, nhưng một khi chúng ta hiểu được và điều trị những triệu chứng này, thì chúng ta có thể giải quyết và vượt qua thất vọng.

Nguyên Nhân Thể Xác. Nhiều năm Joan mắc phải chứng mệt mỏi và chán nản. Cuộc thử nghiệm y khoa chứng tỏ rằng lượng đường trong cơ thể cô thấp (hypoglycenmia). Sau một thời gian ngắn kiêng cữ thích hợp, cô trở nên bình thường.

Nỗi Thất Vọng Đáng Lưu Tâm Thường Do Kiềm Chế Những Cảm Xúc Tiêu Cực Như Là Giận Dữ.

Cơ thể kiệt sức, mỏi mệt, kiêng cử không điều độ, qúa nhiều lượng đường trong cơ thể, thiếu tập thể dục, thiếu hóa chất ở não, hoặc tình trạng biến đổi hoocmon cũng làm cho người ta dễ chán nản thất vọng. Tình trạng biến đổi hoocmon thường xảy ra đối với phụ nữ trong thời gian có kinh nguyệt hoặc thời kỳ mang thai, ngay sau khi sanh con, hoặc kỹ mãn kinh.

Nguyên Nhân Xúc Cảm. Hầu hết những người khỏe mạnh ở tâm trạng bình thường cũng từng trải thất vọng ở một thời điểm nào đó. Số người khác thì mắc phải tình trạng thất vọng này là do những kỷ niệm đau đớn thời thơ ấu như là nạn bị lạm dụng thể xác hoặc tình dục, bị xao lãng, hoặc là do cảm giác không được thương yêu hoàn toàn. Thất vọng cũng do thiếu mục đích cho việc làm có ý nghĩa và mục tiêu xứng đáng, không sử dụng khả năng mình, qúa ít bạn bè và cô đơn, nhu cầu không được đáp ứng.

Thất vọng đáng lưu tâm thường do kiềm chế những cảm xúc tiêu cực như là giận dữ. Tiến sĩ Theodore Issac Ruben, một nhà chữa trị tâm thần nổi tiếng và cũng là tác giả của "Cuốn Sách Giận Dữ", nhắc nhở chúng ta rằng khi chúng ta từ chối tình cảm thật của chúng ta và mỉm cười giống như gầm gừ, thì giận dữ đè nén này dẫn đến mối lo lắng, chán nản, chứng mất ngủ, chứng đau tinh thần lẫn cơ thể, say mê rượu chè, chứng lãnh đạm, chứng bất lực và kể cả nỗi đau đớn khổ sở.

Giận dữ luần quần trong chúng ta có thể đẩy chúng ta vào tình trạng xoắn ốc của chứng thất vọng. Thảo nào lời Kinh Thánh khuyên, " Ví bằng anh em đương cơn giận thì chớ phạm tội; chớ căm giận cho đến khi mặt trời lặn".¹

Thất vọng có thể do từ chối tình cảm. Đó là lý do phản ứng lành mạnh trong nhiều hoàn cảnh khác nhau là cần phải chấp nhận những cảm giác của chúng ta và biểu lộ cách sáng tạo - bằng lời nói hoặc qua cách viết - bất cứ hình thức nào.

Nguyên Nhân Tâm Thần. Suy nghĩ sai cũng là một nguyên nhân thất vọng. Nhiều nhà tư vấn tin rằng tình cảm theo sau suy nghĩ. Nghĩa là, những cảm xúc tiêu cực thì theo sau những suy nghĩ tiêu cực và cảm xúc tích cực thì sau suy nghĩ tích cực.

Khi chúng ta không thể kìm chế hoàn cảnh sống của mình, chúng ta có thể kìm chế suy nghĩ của mình. Bằng cách kỷ luật đầu óc mình, chọn những suy nghĩ tích cực, và làm điều gì đó mang tính gây dựng thì có thể thay đổi tâm trạng của chúng ta.

Đó là lý do mà lời dạy trong Thánh Kinh cách đây nhiều thế kỷ, "Phàm điều chi chơn thật, đều chi đáng tôn, đều chi công bình, đều chi thanh sạch, đều chi yêu chuộng, đều chi có tiếng tốt, đều chi có nhơn đức đáng khen, thì anh em phải nghĩ đến."²

Nguyên Nhân Tinh Thần. Con người hơn hẳn vật thọ tạo với thể xác tình cảm cần thức ăn, nghĩ ngơi, luyện tập và cần những mối liên hệ thân thiết. Con người cũng là một vật thọ tạo tinh thần cần có mối tương quan với Thượng Đế. Mối liên kết không bền vững với Thượng Đế hay bất cứ ai khác cũng gây nên thất vọng. Tội lỗi không được giải quyết, hay khước từ lời kêu gọi của Thượng Đế, hay chống nghịch ý muốn của Ngài cũng gây cho vô cùng chán nản thất vọng.

Để vượt qua thất vọng, cho dù có nguồn gốc là gì đi nữa, rõ ràng chúng ta cần khám phá và giải quyết những nguyên nhân gây ra.

Có phải là do thể xác? Cuộc khám nghiệm y khoa có câu trả lời đó. Kiêng cữ điều độ, dưỡng bệnh hợp lý và cân bằng hoocmon, nghỉ ngơi đầy đủ, thể dục đều đặn là chủ yếu để có thể khắc phục chán nản, lo lắng, và ưu tư. Trong nhiều trường hợp thiếu hụt hoá chất ở não, bác sĩ có thể cần phát thuốc chống chán nản.

Có phải là do tình cảm? Nếu như vậy, hãy chân thực với chính mình, với người đáng tin cậy, và với Thượng Đế trong tình cảm thật là bước đầu tiên quan trọng để vượt qua thất vọng.

Mối liên kết không bền vững với Thượng Đế hay bất cứ ai khác cũng gây nên thất vọng.

Những câu hỏi như sau có thể bổ ích: Tôi có bị tổn thương hay giận dữ không? Tôi có tha thứ cho ai không? Nhu cầu yêu và được yêu và được chấp nhận có được đáp ứng không? Tôi có học biết để nhận ra và biểu lộ tình cảm cách sáng tạo không? Tôi đã giải quyết mối liên kết không bền vững hay cảm giác có tội không? Tôi có đang sử dụng khả năng của mình không? Tôi có mục đích sống với công việc xứng đanùg và mục tiêu có ý nghĩa không? Tôi có chấp nhận hoàn toàn trách nhiệm đời sống mình và tình cảm của mình không?

Chỉ bàn luận đến những vấn đề hay tình cảm thì chẳng hữu ích gì. Chúng ta cần chứng kiến, thừa nhận, và giải quyết những nguyên nhân gây nên những vấn đề của chúng ta.

Có phải là do tâm thần không? Hãy nhớ, khi chúng ta cảm thấy như xuống dốc, chúng ta có khuynh hướng sống dựa trên những suy nghĩ tiêu cực và thất bại với chính mình. Hãy trao những tiêu cực này để nhận lấy những quyết định tích cực như thế này, " Lạy Thượng Đế, con cám ơn Ngài vì Ngài yêu thương con và chấp nhận con. Vì Ngài, con cũng yêu Ngài và chấp nhận Ngài". Tập trung suy nghĩ tích cực - cho dù bạn không cảm thấy thích chút nào - và làm điều gì đó xứng đáng để giúp chính mình vượt ra khỏi những suy nghĩ tiêu cực thì cũng có ích để khắc phục chán nản thất vọng.

Có phải là do tinh thần không? Tiến sĩ Paul Tournier, bác sĩ y khoa quốc tịch Thụy Sĩ và cũng là nhà chữa trị tâm thần danh tiếng trên thế giới phát biểu như sau, "Tất cả kinh nghiệm dạy chúng ta hạn chế dùng thuốc men và chữa trị tâm lý, vì nhu cầu tối cao và vạn năng của con người là phải tìm thấy Thượng Đế".

Thánh Augustine (354 - 430 AD) khéo léo mô tả nhu cầu cần có Thượng Đế của con người như thế này, "Chúa ơi, Ngài đã tạo dựng chúng con cho chính Ngài, và tấm lòng chúng con không một nơi nào nương tựa cho đến lúc chúng con tìm được yên nghỉ nơi Ngài".

Chỉ khi con người ở trong mối tương quan với chính mình, với người khác và với Thượng Đế, thì mới được bình an thật trong lòng.

Nếu giờ đây bạn cảm thấy chán nản thất vọng, hãy nói chuyện với bác sĩ, với bạn thân, với mục sư, hay nhà tư vấn. Hãy sống quân bình và hãy nhớ rằng với sự giúp đỡ, bằng đức tin, và nhẫn nại thì bạn có thể vượt qua thất vọng. Trên hết, hãy nói chuyện với Thượng Đế. Ngài yêu thương bạn và chăm sóc bạn. Hãy xin Ngài hướng dẫn bạn khi bạn cần giúp đỡ, ban cho bạn lòng can đảm để đối diện những nguyên nhân gây nên chứng thất vọng, và giúp bạn trưởng thành qua những lúc đau thương.

Xin hãy bấm vào đây để tìm thấy Thượng Đế.